یاسر محمدی

یکی از سیاست های توسعه شهری در چند دهه اخیر در جهان و ایران، تبدیل روستاهای بزرگ، تبدیل روستاهای بزرگ و الحاق آن ها به شهر بوده است که در راستای کاهش مشکلات متعدد اقتصادی، اجتماعی و ... صورت پذیرفته است. البته این امر می بایست با توجه به معیارها و ملاکهای علمی، منطقی و بسترهای لازم آن صورت پذیرد تا دارای اثرات مثبت بر شهر تازه تأسیس باش؛ در غیر این صورت به یک شهرنما و شهری ناپایدار مبدل می شود که منجر به پیامدهای منفی در ابعاد مختلف بویژه در زمینه کارکردهای روستایی خواهد شد. براین اساس، هدف مطالعه حاضر، تحلیل پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی الحاق هشت روستای دره مرادبیگ، فقیره (کوی محمدیه)، خضر، دیزج، حصار دیزج، مزقینه، حصارآقاشمس علی و حصار عبدل هادی (حصار امام) به شهر همدان بود. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ها، پیمایشی است. همچنین به زعم کشف پیامدهای الحاق روستاها به شهر همدان، از نوع مطالعات اکتشافی بحساب می آید. جامعه آماری شامل ساکنان هشت روستای الحاق شده به شهر همدان بود که با محاسبه فرمول کوکران، تعداد 200 خانوار به عنوان جامعه نمونه انتخاب و به روش تصادفی با انتساب متناسب، نمونه گیری شدند. ابزار اصلی تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی آن با نظر اساتید و متخصصین مربوطه و پایایی آن نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به میزان بالای 0/7 مورد تایید قرار گرفت. تحلیل داده ها در محیط نرم افزار SPSS20 انجام شد. همچنین برای تحلیل پیامدها از تحلیل عاملی اکتشافی و برای تحلیل میزان رضایت ساکنان از کیفیت خدمات از مدل سروکوال و آزمون t همبسته استفاده شد. نتایج تحلیل پیامدهای الحاق روستاها به شهر همدان در قالب تحلیل عاملی نشان داد که این پیامدها در شانزده عامل کلی قابل دسته بندی هستند که شامل نه پیامد مثبت و هفت پیامد منفی است. پیامدهای "بهبود خدمات کالبدی و فضای زیست محیطی"، "بهبود وضعیت اشتغال و توان اقتصادی ساکنین" و "عدم تعادل فضایی شهری و پیامدهای منفی زیست محیطی" به عنوان مهمترین پیامدهای الحاق روستا به شهر شناخته شدند. میزان پیامدهای مثبت الحاق روستاها به شهر 46/63 درصد و پیامدهای منفی الحاق روستاها به شهر 24/61 درصد بوده است؛که حاکی از بیشتر بودن پیامدهای مثبت از دیدگاه ساکنین منطقه مورد الحاق بوده است. بررسی میزان رضایت