هدف از این مطالعه، تحلیل چالشها و محدودیتهای دوره های آموزشی-ترویجی برگزار شده در استان همدان بود. مطالعه از نوع اکتشافی و روش گردآوری داده ها از نوع مطالعات میدانی بود. جامعه آماری این مطالعه، کشاورزان استان همدان بود که در دوره های آموزشی-ترویجی سازمان چهاد کشاورزی در رابطه با مبارزه با آفت سن گندم شرکت داشتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ساختاریافته بود که شامل دو بخش اطلاعات فردی، اطلاعات مرتبط با محدودیتها و مشکلات دوره های ترویجی و آموزشی بود که شامل 33 گویه در قالب طیف لیکرت پنج قسمتی، کاملاً مخالفم- کاملاً موافقم بود. روایی محتوایی پرسشنامه توسط تعدادی از متخصصین در حوزه ترویج و آموزش کشاورزی و توسعه روستایی مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به مقدار بالاتر از 0.8 محاسبه شد که نشان دهنده پایایی پرسشنامه به کار گرفته شده بود. تحلیل عاملی اکتشافی برای تحلیل محدودیت ها و مشکلات دوره های آموزشی-ترویجی برگزار شده با استفاده از نرم افزار IBMSPSS نسخه 21 مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که محدودیت ها و چالش های دوره های آموزشی-ترویجی را می توان در هفت عامل کلی خلاصه نمود که در مجموع 75 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نمود. "عدم تناسب محتوی دوره ها با زمان و نیاز کشاورزان" به عنوان مهمترین محدودیت دوره های آموزشی-ترویجی و " فقدان آموزشگران با تجربه و آگاه به منطقه" به عنوان کم اهمیت ترین محدودیت شناخته شدند. با توجه به نتایج پیشنهاد می شود در محتوای دوره های ترویجی تجدید نظر شده و در راستای تناسب بیشتر با نیاز کشاورزان، از مشارکت آنها در تدوین برنامه های استفاده شود.
