تغییر اقلیم به عنوان یکی از مهم ترین چالش های زیست محیطی قرن بیست و یکم به ویژه در بخش کشاورزی شناخته شده است. تغییر اقلیم با ایجاد تغییر در تاریخ مراحل زیستی سن گندم می تواند بر زمان و مکان هجوم سن گندم در هر منطقه و کیفیت مبارزه با این آفت همگانی در کشور تأثیر داشته و موجب کاهش تولید محصول گردد. مبارزه شیمیایی نابهنگام نیز علاوه بر آلودگی محیط زیست به دلیل ناکارآمدی در کنترل آفت، موجب آسیب های زیست محیطی و اثرات وارده بر سلامتی کشاورزان می شود؛ بنابراین انتخاب گزینه های سازگاری مناسب توسط کشاورزان در این شرایط بسیار حائز اهمیت خواهد بود. در این پژوهش پس از مطالعه اقلیمی منطقه و عوامل مؤثر بر زمان و شدت خسارت سن در شهرستان همدان، گزینه های سازگاری کشاورزان ارائه شد. داده های موردنیاز ریزش سن گندم از واحد حفظ نباتات مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان همدان و مقادیر روزانه دمای بیشینه، کمینه و تعداد روزهای یخبندان طی سال های 1390 تا 1394 از اداره کل هواشناسی استان همدان دریافت گردید. نتایج نشان داد که تغییر اقلیم بر طغیان آفت سن گندم مؤثر بوده و در صورت مطالعه دقیق شاخص های هواشناسی کشاورزی مؤثر در طغیان سن می توان زمان و شدت خسارت را پیش بینی نمود. پیش بینی های دقیق تر وضعیت آب و هوایی، دادن آگاهی های اقلیمی به زارعین از طریق مروجان کشاورزی و حمایت مشاوره ای-ترویجی از کشاورز در برابر تغییرات اقلیم توسط مراکز خدمات و جهاد کشاورزی از مهم ترین گزینه های سازگاری با اثرات ناشی از تغییر اقلیم در برابر طغیان سن و درنهایت تولید پایدار گندم در کشور شناخته شد.
