حضور خاک های واگرا در پروژه های مختلف مهندسی می تواند سبب بروز مشکلات فراوانی مانند آب شستگی درونی، رگاب و یا حتی تخریب پروژه شوند. هدف این مقاله تعیین تأثیر اندازه پولک های رسی بر رفتار واگرایی و ارزیابی pH بخش واگرای رسی می باشد. در این تحقیق از بنتونیت و خاک رس طبیعی واگرا استفاده شده است. نمونه های رسی با استفاده از سانتریفیوژ و با سرعت های مختلف 2000، 4000، 6000 و8000 (دور بر دقیقه) به چند لایه مختلف در هر سرعت تفکیک شده و برای هر لایه خصوصیات واگرایی خاک مورد مطالعه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. با توجه به نتایج بدست آمده، اندازه پولک های رسی مونت موریلونیت ارتباط مستقیمی با پتانسیل واگرایی دارد، به طوری که پولک های رسی با اندازه کوچکتر، از درصد واگرائی بزرگتری برخوردار هستند همچنین بر اساس نتایج تحقیق حاضر، تغییرات pH بخش های مختلف خاک بنتونیت و خاک واگرای طبیعی، به پیوندهای شکسته بین پولک های رسی آن نسبت داده شده است.
