هزینه های کیفیت (COQ) - که عموماً شامل هزینه های پیشگیری از کیفیت ضعیف (هزینۀ انطباق) و هزینه های ناشی از کیفیت ضعیف (هزینۀ عدم انطباق) است - بخش شاخصی از سیستم مدیریت کیفیت جامع بهشمار میرود. با بررسی دقیق و اصلاح این هزینه ها می توان کیفیت محصول یا خدمت را تا حد زیادی بهبود بخشید. از این رو، مدل پیشگیری-ارزیابی-شکست (PAF)، به عنوان یکی از رایج ترین رویکردها برای تعیین و طبقه بندی هزینه های کیفیت ارائه شده است. در این رویکرد، هزینه های کیفیت از پارامترهای متعددی تشکیل شده اند، اما شاخصی برای شناسایی و میزان اثرگذاری عدم قطعیت (ریسک) این پارامترها درنظر گرفته نشده است. علاوهبراین، عوامل محیطی، کیفی و روابط علی میان پارامترها نادیده گرفته شده اند. در این پژوهش، با ترکیب هزینه های کیفیت با روش شبکه های بیزین هیبریدی، به مدلی احتمالی برای ارزیابی هزینه های کیفیت پرداخته می شود. شبکه های بیزین، چارچوب مناسبی برای مدل سازی عدم قطعیت، استفادۀ رسمی از دیدگاههای خبرگان و استنتاج احتمالات بین متغیرها ارائه می کند. در این رویکرد، ابتدا مدلی کیفی برای اولویت بندی گروه های سه گانۀ PAF ارائه میشود و پس از آن به عنوان نمونه در گروه با اولویت بیشتر، مدلی کمی معرفی میشود که به تحلیل احتمالی پارامترها و عوامل کیفی تأثیرگذار پرداخته است. روش پیشنهادی، در یک شرکت تولیدکنندۀ مواد شیمیایی، اجرا و نتایج آن ارائه شد. رویکرد پیشنهادی، پارامترهای مهم COQ را برای محصول مورد نظر شناسایی میکند و با تهیه و استخراج داده های بیشتر، امکان تحلیل محتمل را از طریق تحلیل سناریو فراهم می آورد.
