1404/06/19

صدیقه زودرنج

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
تبیین کارآمدیِ تکنیک‌های تعادل و همانندسازی در ترجمه‌ی قرآن کریم براساس «سبک‌شناسی تطبیقی» وینه و داربلنه (موردپژوهیِ مقابله‌ای؛ ترجمه‌های نعمت‌الله صالحی‌نجف‌آبادی، کریم زمانی و محمدعلی کوشا)
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
قرآن‌کریم، سبک‌شناسی تطبیقی، نظریه وینه و داربلنه، تعادل، همانندسازی
سال 1403
مجله مطالعات سبک شناختی قرآن کریم
شناسه DOI
پژوهشگران رضا پاشازاده ، صدیقه زودرنج ، علی سعیداوی

چکیده

یکی از نظریه‌های کلاسیک ترجمه، نظریه‌ی وینه و داربلنه است. این دو نظریه‌پرداز فرانسوی با استناد به بررسی‌های مقابله‌ای خود از زبان‌های فرانسه و انگلیسی در کتاب «سبک‌شناسی تطبیقی فرانسه و انگلیسی؛ روشی برای ترجمه»، الگوهایی را برای ترجمه‌ی متون معرفی‌‌کردند که مترجمان دیگر زبان‌ها نیز از آن‌ها بهره‌مند می‌شوند. مترجمان قرآن نیز از این قاعده مستثنی نیستند. وینه و داربلنه در کتاب خود دو گروه استراتژی مستقیم و غیرمستقیم را مطرح می‌کنند که هر یک دارای چند روش است. استراتژی مستقیم شامل مؤلفه‌های قرض‌گیری، گرته‌برداری و ترجمه‌ی تحت‌اللفظی است و استراتژی غیرمستقیم مؤلفه‌های جابه‌جایی، تغییر بیان، تعادل و همانندسازی را شامل می‌شود. دو مؤلفه‌ی اخیر بویژه همانندسازی با مقوله‌ی مهم فرهنگ یک جامعه مرتبط است؛ لذا کیفیت کاربست آنها توسط مترجمان از اهمیت بسزایی برخوردار است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و مقابله‌ای و براساس نظریه «سبک‌شناسی تطبیقی وینه و داربلنه» ضمن تبیین دو مؤلفه‌ی تعادل و همانندسازی و بررسی نمونه‌هایی از آن‌ها در ترجمه‌های صالحی‌نجف‌آبادی، زمانی و کوشا به نحوه‌ی کاربست آنها در ترجمه‌های سه مترجم یادشده پرداخته‌است. هدف این گفتار شناسایی معادل‌یابی‌ها و همانندسازی‌های قرآنی و کیفیت بکارگیری آنها در ترجمه‌های فوق است. نتایج حاکی از‌ آن است که هر سه مترجم، اولاً در بکارگیری مؤلفه‌ی تعادل (معادل‌یابی) در برخی آیات، واژگان و ساختار متن قرآن را کاملا تغییر نداده‌اند. ثانیاً در برخی موارد، معادل‌یابی‌های متفاوت از یک اصطلاح از سوی سه مترجم ارائه شده‌است. ثالثاً مؤلفه‌ی همانندسازی در ترجمه‌های موردبحث غالبا در واژه‌های مفرد (نه تراکیب و جمله‌ها) که فرهنگ‌بنیاد هستند، کاربرد دارد.