هدف از انجام این پژوهش ارزیابی ارزش غذایی محصول فرعی کشمش در مقایسه با یونجه اواخر گل دهی در تغذیه نشخوارکنندگان بود.پس از انجام آنالیزترکیب شیمیایی و ترکیب فنولی تجزیه پذیری شکمبه ای یونجه و محصول فرعی کشمش به روش کیسهگذاری اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در محصول فرعی کشمش مقدار عصاره اتری، ماده آلی، فنول کل و تانن کل بیشتر و مقدار ماده خشک، پروتئین خام، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی و خاکستر کمتر از یونجه بود. همچنین تجزیه پذیری ماده آلی و ماده خشک محصول فرعی کشمش نسبت به یونجه بیشتر ولی تجزیه پذیری الیاف نامحلول در شوینده خنثی و پروتئین خام کمتر بود.تولید گاز و ارزش تغذیه ای محصول فرعی کشمش که در سطوح مختلف0، 25،50، 75 و 100 درصد بر حسب ماده خشک با یونجه جایگزین شده بود نیز اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که نرخ تولید گاز و ارزش تغذیه ای به جز انرژی قابل متابولیسم در محصول فرعی کشمش از یونجه بیشتر بود و با جایگزینکردن محصول فرعی کشمش با یونجه نیز افزایش یافت. در نتیجه، ترکیب شیمیایی و ویژگی های تجزیه پذیری محصول فرعی کشمش با یونجه تفاوت داشت. محصول فرعی کشمش می تواند به تخمیر شکمبهای یونجه و در نهایت ارزش تغذیه ای آن کمک کند.
