سنبل ناظری

چکیده: امروزه نفت خام به عنوان یکی از منابع اصلی انرژی محسوب می گردد. ورود ترکیبات نفتی به محیط زیست به صورت مداوم در طی تولید، تصفیه، حمل و نقل و ذخیره سازی، خطر قابل توجهی در اکوسیستم های دریایی و زمینی ایجاد کرده است. ورود این ترکیبات به طبیعت، به سبب سمی بودن، ایجاد جهش و سرطان زایی برای موجودات زنده و همچنین پایداری زیاد و انباشته شدن تدریجی آن ها در خاک باعث اختلال در عملکرد طبیعی خاک از جمله کاهش عملکرد محصولات کشاورزی و تغییر در ویژگی های خاک می گردد. زیست پالایی ترکیبات نفتی در محیط های آلوده موثرتر، قوی تر و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه تر از روش های دیگر می باشد. مطالعات نشان داده است که باکتری ها شاخص ترین عوامل تجزیه هیدروکربن ها در محیط هستند، هر چند عوامل محیطی مانند pH می تواند در زنده مانی یا عملکرد آن ها اثر بگذارد. هدف از این مطالعه، جداسازی باکتری های تجزیه کننده نفت خام از منابع مختلف و بررسی اثر pH در رشد آن ها بود. در تابستان و پاییز 1398، نمونه های باکتری از منابع مختلف خاک و آب از استان همدان، شهرستان های اطراف همدان، استان خوزستان، استان های غربی ایران، و همچنین اندام های مختلف نمونه های گیاهی (برگ، ساقه، میوه و ریشه) جمع آوری گردید. نمونه ها در محیط حاوی یک دهم درصد نفت سفید کشت داده شدند. پس از خالص سازی، رشد باکتری در غلظت های بالاتر نفت سفید بررسی شدند. همچنین اثر pH (اسیدی، خنثی و قلیایی) در رشد میکروارگانیسم ها در محیط حاوی یک درصد نفت بررسی گردید. حضورآنزیم های خارج سلولی (لیپاز، آمیلاز، پروتئاز و کاتالاز) در این باکتری ها بررسی شدند. جدایه های باکتری از نظر ریخت شناسی بررسی گردیدند. نتایج نشان داد که از 63 نمونه جدا شده اولیه، 10 جدایه قادر به رشد در محیط حاوی نفت یک درصد به عنوان تنها منبع کربن بودند. در بین pHهای بررسی شده، pH 7 مناسب تر از pHهای قلیایی و اسیدی برای رشد جدایه ها بود، گرچه در pHهای قلیایی و اسیدی نیز جدایه ها رشد قابل توجهی داشتند. بررسی میزان رشد جدایه B1 درpH های مختلف طی مدت زمان سه روز نیز نشان داد که در زمان 48 ساعت بیشترین میزان رشد را داشت و بعد از آن کاهش رشد مشاهده شد . تولید آنزیم های خارج سلولی در 10 جدایه باکتری بررسی شد و نتایج نشان داد که سه جدایه لیپاز مثبت، دو جدایه آمیلاز مثبت، یک جدایه پروتئاز مثب