به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی و پایداری عملکرد 40 ژنوتیپ یونجه، آزمایشی به صورت طرح کرتهای خرد شده در زمان در قالب طرح کاملا تصادفی با دو تکرار طی سه سال متوالی از 1391 تا 1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا انجام گرفت. برداشت علوفه در سه چین انجام شد. صفات مورد مطالعه برای متوسط سه چین مورد تجزیه واریانس قرار گرفتند. این صفات شامل تعداد ساقه (پنجه)، ارتفاع بوته ها در در زمان 10 درصد گلدهی، عملکرد علوفه تر وخشک در هر چین و وزن تر و خشک برگ وساقه بودند. نتایج نشان داد که عملکرد کل علوفه تر و نسبت وزن خشک بوته به وزن تر بوته در سطح 1% معنی دار بودند و وزن خشک کل و وزن خشک تک بوته در سطح 5% تفاوت معنی دار داشتند. مقایسه میانگین های صفات نشان داد که ژنوتیپ افغانی دارای بالاترین عملکرد و کیفیت علوفه بود در حالی که، ژنوتیپ پلی کراس یزد دارای کمترین عملکرد و کیفیت علوفه بودند. بر اساس تجزیه همبستگی صفات، وزن خشک کل رابطه مستقیم و بسیار معنی داری با صفت وزن خشک برگ و وزن خشک تک بوته داشت. نسبت وزن خشک برگ به وزن خشک ساقه نشان دهنده کیفیت علوفه بود که با نسبت وزن خشک برگ به وزن خشک بوته دارای بیشترین ضریب همبستگی مثبت بود. در تجزیه به مولفه های اصلی ژنوتیپ کرج 2122 داری بیشترین عملکرد علوفه بود.
