1404/02/01
سیدمهدی مسبوق

سیدمهدی مسبوق

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 57140795100
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی: دانشگاه بوعلی سینا
تلفن: 38292618

مشخصات پژوهش

عنوان
بازشناسی مؤلفه های دگردیسی در ترجمۀ ابن عربشاه از مرزبان نامه با تکیه بر الگوی وینه و داربلنه
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
ترجمه، الگوی وینه و داربلنه، مؤلفه های دگردیسی، مرزبان نامه، فاکهه الخلفاء.
سال 1400
مجله پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی
شناسه DOI
پژوهشگران سولماز غفاری ، سیدمهدی مسبوق ، صدیقه زودرنج

چکیده

ارتباط تنگاتنگ میان زبان و ادبیات فارسی و عربی باعث دادوستدهای پرشماری بین این دو زبان شده که از جملۀ آن ها ترجمۀ کتاب «مرزبان نامه» سعدالدین وراوینی توسط ابن عربشاه در سدۀ نهم است. ابن عربشاه در ترجمۀ خود رویکردی اقتباسی و آزاد اتخاذ نموده و کوشیده با ایجاد دگردیسی و بازآفرینی متن اصلی بر ترجمه خود لباس تالیف بپوشاند. پژوهش پیش رو با تکیه بر الگوی وینه و داربلنه و با هدف ارزیابی و کیفیت سنجی ترجمۀ ابن عربشاه و تبیین میزان بهره گیری او از مؤلفه های ترجمۀ اقتباسی سامان یافته است. با توجه به گستردگی حجم کتاب، باب پنجم آن به عنوان پیکرۀ پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. برآیند پژوهش نشان داد که «فاکهه الخلفاء» ترجمه ای اقتباسی از مرزبان نامه است و مترجم با کاربست معادل های همسو با زبان مقصد، جایگزین کردن عبارات ساده به جای ساختارهای پیچیده، افزایش و کاهش معنای واژگان، زبان ترجمه را عادی و طبیعی نموده است. در تطبیق ترجمۀ او با الگوی وینه و داربلنه نیز مشخص شد که مترجم از رهگذر ترجمۀ غیر مستقیم و با بهره گیری از تکنیک های جابجایی، تغییر بیان، معادل یابی و اقتباس، دگرگفتی دیگر از اثر گرانسنگ «مرزبان نامه» ارائه داده است. وی متن مقصد را به گونه ای به افق دید خوانندۀ عرب زبان نزدیک نموده که افزون بر این که زمینۀ خوانایی آن را فراهم نموده باعث شده خوانندۀ عرب زبان به خوبی با متن ارتباط برقرار نماید.