1404/02/01
سیدمهدی مسبوق

سیدمهدی مسبوق

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 57140795100
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی: دانشگاه بوعلی سینا
تلفن: 38292618

مشخصات پژوهش

عنوان
پژوهشی در ویژگی های زبانی و ادبی موشّحات عرفانی ابن عربی
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
ابن عربی، سبک شناسی، ادبیات عرفانی، موشّحات
سال 1395
مجله عرفان اسلامی
شناسه DOI
پژوهشگران سیدمهدی مسبوق ، مهری قادری بیباک ، زهرا نیکونژاد

چکیده

یکی از ارزشمندترین سرمایههای ادبی، میراث مکتوب عرفا است. اغلب عرفا علاوه بر غور در معانی صوفیانه و اشتغال به سیر و سلوک عملی، در علوم دینی و همچنین در عرصۀ ادبیات و شعر نیز دستی داشته-اند.آثار عرفانی گاه زبانی پالوده و گاه زبانی پیچیده و دشوار دارند؛ از این رو علاوه بر تحلیل مضامین و شرح نکات عرفانی و لطایف معنوی مندرج در آنها، بررسی این آثار از لحاظ سبک شناسی و زیبایی شناسی بسیار مهم و حائز اهمیت است. ابن عربی عارف و شاعر بزرگ سدۀ ششم هجری آثار بسیاری از خود بر جای گذاشته است.یکی از آثار برجستۀ این عارف بزرگ، موشّحاتی است که شاعر اندیشه های صوفیانۀ خود را در آن گنجانده است. موشّحات از لحاظ زبان و ساختار پدیده ای نو ظهور بود که در پی عواملیهمچون رواج محافل موسیقی وآشنایی ادبای عرب با قالب های شعری نو در پی آمیزش آنها با بومیان اندلس، پدیدار گشت. از آنجا که موشّحات ابن عربی دارای ویژگی های سبکی و ادبی متمایز از قصاید کلاسیک عربی است پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی به بررسی سبک شناختییکی از موشّحاتاو در دو لایۀ زبانی و ادبی پرداخته است. برآیند پژوهش نشان می دهد که موشّح ابن عربی آکنده از فضایی موسیقایی است و شاعر برای غنای موسیقی کلام خود از انواع افزاینده های موسیقایی بهره برده و به جهت واژگانی دارای ویژگی های بارزی همچون کاربرد زبان سمبلیک وواژگان آرکائیک است و از جمله ویژگی های این موشّح در لایۀ ادبی، بسامد بالای آرایه های ادبی همچون تشبیه و استعاره است که باعث برجستگی و وجه تمایز موشّحات او شده است.