1404/02/01
صفر معروفی

صفر معروفی

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 18134033500
دانشکده: دانشکده کشاورزی
نشانی: دانشگاه بوعلی سینا- دانشکده کشاورزی
تلفن: 09183143686

مشخصات پژوهش

عنوان
تحلیل مهندسی سیستم آبرسانی نویافته در بافت تاریخی شهر بروجرد
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
شهر بروجرد دوره قاجار سیستم آبرسانی ارگ حکومتی تنبوشه سفالی
سال 1402
مجله مهندسی آبیاری و آب ایران
شناسه DOI
پژوهشگران سیدیعقوب کریمی ، صفر معروفی ، یداله حیدری باباکمال ، احمد درویشی ، اسماعیل همتی ازندریانی ، حجت الله یونسی

چکیده

در اثر اقدامات عمرانی گودبرداری در شهرستان بروجرد واقع در استان لرستان، سیستم آبرسانی مربوط به حدود دو سده قبل شناسایی گردید. این سیستم شامل چهار گلدان سفالی بوده که از طریق سه لوله سفالی درونی به هم متصل شده­اند، به گونه­ای که هر بخش لوله سفالی شامل 6 یا 7 قطعه تنبوشه سفالی­ است. تاکنون هیچ­گونه پژوهش علمی در مورد نحوه کار سازه یاد شده انجام نشده است. در راستای مسئله مطرح شده سوالات مهمی قابل طرح اند: 1ـ هدف اصلی از ایجاد سازه، آبرسانی به کدام بخش از بافت تاریخی شهر بروجرد است؟ 2ـ گلدان­های بین لوله­های سفالی چه نقشی در سیستم آبرسانی دارند؟ این پژوهش در نظر دارد تا با استفاده از روش­های میدانی از قبیل مستندنگاری، رجوع به بافت تاریخی و تهیه تصویر و مطالعات کتابخانه­ای به این پرسش­ها پاسخ علمی ارائه نمایند. با توجه به اندازه گیری های انجام گرفته در طول تنبوشه­ها و فاصله گلدان­ها، مشخص شد که این سیستم آبرسانی با استانداردهای ذکر شده در منابع معتبر تاریخی در زمینه علوم آب متفاوت است و با توجه به شرایط منطقه­ای و به منظور دوام و استحکام سازه، تغییراتی در سازه مربوطه اعمال شده است. گلدان­های تعبیه شده در بین لوله­های سفالی کاربردهای متفاوتی داشته­اند؛ چنانکه از آنها به­عنوان مقسم و هواگیری سیستم انتقال آب استفاده شده است. همچنین شواهد باستان­شناختی نشان می­دهد سیستم آبرسانی مکشوفه به منظور تأمین آب ارگ حکومتی و اهداف عام­المنفعه مانند آبیاری و آبرسانی احداث شده و بر اساس مقایسه تطبیقی قدمت آن به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجار بر می­گردد.