1404/02/01
صفر معروفی

صفر معروفی

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 18134033500
دانشکده: دانشکده کشاورزی
نشانی: دانشگاه بوعلی سینا- دانشکده کشاورزی
تلفن: 09183143686

مشخصات پژوهش

عنوان
مدیریت بهره برداری تلفیقی از منابع آب دشت همدان – بهار با رویکرد تعادل بخشی سفره آب زیرزمینی
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
دشت همدان – بهار، بهره برداری تلفیقی، منابع آب، WEAP، MODFLOW
سال 1396
پژوهشگران امیرمسعود خودیان(دانشجو)، صفر معروفی(استاد راهنما)، آرش آذری(استاد مشاور)

چکیده

امروزه افزایش جمعیت، کمبود منابع آب های سطحی به دلیل کاهش نزولات جو، توسعه کشاورزی و صنعت، افت شدید سطح آبهای زیرزمینی به دلیل برداشت های غیرمجاز و استفاده بی رویه از این منابع از عوامل مهم کمبود آب هستند که یک راه مقابله با آن استفاده از مدیریت تلفیقی آب های سطحی و زیرزمینی می باشد. با توجه به اینکه اکثر نیازهای آبی در کشورمان از طریق آبخوان ها صورت می گیرد لذا در این میان اطلاع از وضعیت آبخوان ها می تواند در مدیریت مناسب منابع آب منطقه کمک کند. در این تحقیق با بکارگیری مدل شبیه سازی WEAP و مدل شبیه سازی آب های زیرزمینی GMS، مصارف دشت همدان - بهار مورد ارزیابی قرار گرفت. واسنجی دو مدل براساس یک دوره 10 ساله از سال 1390-1381 و اعتبار سنجی آن برای یک دوره 3 ساله از سال 1393-1391 انجام گرفت. سپس سناریوهای مختلف مدیریتی از جمله تغییر الگوی کشت، افزایش راندمان آبیاری در بخش کشاورزی، اعمال محدودیت بر چاه ها به منظور تعادل بخشی به آبخوان و دو ترکیب از از سناریو های فوق، جهت کاهش تقاضای آب و بهبود وضعیت آبخوان در نظر گرفته شد. براساس این سناریوها پیش بینی ها برای یک دوره 22 ساله انجام و اثرات آن بر روی منابع آب دشت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بکارگیری همزمان راهبردهای مختلف مدیریت مصرف آب، بهتر از حالت استفاده منفرد از هر کدام از آنها، باعث بهبود و احیای نسبی آبخوان شده و برداشت آب از منابع مختلف را کاهش می دهد. میانگین درصد تامین آب بخش شرب در سناریوی مرکب کلی 100 درصد و در بخش کشاورزی، حدود 75 درصد می باشد که نشان از عملکرد نسبتا مطلوب این سناریو است. حجم آبخوان همدان – بهار نیز در سال های انتهایی شبیه سازی به حدود 180 میلیون مترمکعب می رسد که نشان دهنده به تعادل رسیدن نسبی آبخوان می باشد. مقایسه سناریو مرکب از دو سناریو و سناریو مرکب کلی نشان می دهد که ترکیب 2 سناریو باعث عملکرد مطلوب تر در زمینه تامین آب می شود، اما با توجه به هدف از پژوهش که مدیریت یکپارچه منابع آب می باشد، سناریو مرکب کلی به دلیل تاثیرات بیشتر بر روی تعادل بخشی به آبخوان، بعنوان مطلوب ترین سناریو معرفی می شود.