صفر معروفی

جو زمین در اثر فعالیت های انسان پس از توسعه صنعتی و افزایش جمعیت با پدیده افزایش گازهای گلخانه ای روبرو شده و تأثیر این پدیده چنان آشکار بوده که امروزه تغییر اقلیم علاوه بر محافل علمی، به ادبیات رایج مردم نیز وارد شده است. با توجه به تأثیرپذیری متقابل سیستم به هم پیوسته جو و کره زمین، تغییرات جوی علاوه بر تغییر در مؤلفه های آب و هواشناسی، منجر به تغییر در رژیم و روندهای بلند مدت متغیرهای هیدرولوژیکی شده است. به دلیل اهیت بالای حوضه آبریز سد دز از نظر برنامه ریزی منابع آب و تولید انرژی برق آبی (با لحاظ سد دز و سد در حال ساخت بختیاری)، تغییرات جریان سطحی و میزان انرژی قابل استحصال در این حوضه تحت تأثیر تغییر اقلیم مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا با بکارگیری روش های آماری ناپارامتری، تغییرات تدریجی و پلکانی متغیرهای هیدروکلیماتولوژیکی در دوره پایه در پنج زیرحوضه (تیره، ماربره، سزار، بختیاری و پایاب سد دز) مطالعه شد. در ادامه با بکارگیری مدل LARS-WG، شش مدل گردش عمومی جو و سناریوهای A1B، A2 و B1، سری های دما و بارش برای افق های زمانی 2020، 2050 و 2080 ریزمقیاس شد و تغییرات اقلیمی بر اساس روش های طبقه بندی اقلیمی بررسی شد. سپس داده های ریزمقیاس شده به عنوان ورودی به مدل کالیبره شده شبیه-سازی هیدرولوژیکی HBV وارد شد. در گام بعدی، جریان شبیه سازی شده برای افق های آتی به مدل سیستم مخازن دو سدی در محیط Vensim وارد و انرژی برق آبی شبیه سازی شد. بر اساس نتایج، روند افزایش دما و کاهش بارش و رواناب و نیز وقوع تغییرات پلکانی، بیشتر در جهت کاهش بارش و میزان جریان مشهود بود. نتایج ریزمقیاس نمایی، افزایش دما و تغییرات افزایشی و کاهشی بارش را در تمامی زیرحوضه ها نشان داد که منجر به جابجایی طبقات اقلیمی در برخی زیرحوضه ها می-گردد. نتایج شبیه سازی جریان افق های آتی، افزایش و کاهش جریان را در فصول مختلف نشان می دهد، که بطور کلی منجر به کاهش جریان سالانه می گردد. بررسی تغییرات پتانسیل تولید انرژی برق آبی آینده، برای سد دز افزایش جزئی و برای سد بختیاری کاهش را نشان داد. بعلاوه تحقیق حاضر به بررسی عدم قطعیت در پیش بینی های آینده پرداخته است که به نقش مهم GCMها در خروجی پیش یابی های اقلیمی، افزایش عدم قطعیت در افق های زمانی دورتر و افزایش عدم قطعیت جریان شبیه-سازی شده برای ماه های پرآب اشاره