صفر معروفی

چکیده: امروزه با توجه به کمبود منابع آب شیرین از یک سو و خشکسالی های اخیر از سوی دیگر، در بسیاری از مناطق کشور شرایط بحرانی کمی و کیفی منابع آب بروز نموده است. در چنین شرایطی استفاده از آب های نامتعارف از جمله پساب تصفیه خانه های فاضلاب در بخش های مخلتف به ویژه در بخش کشاورزی که عمده مصرف آب را به خود اختصاص می دهد، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. در این پژوهش، به منظور شبیه سازی کاربرد فاضلاب شهری و لجن حاصله از آن بر میزان انتقال برخی از آلاینده های شیمایی تحت سناریوهای مختلف مدیریتی با استفاده از مدلHYDRUS ، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در 54 لایسیمتر از پیش طراحی شده، انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سه نوع آب: آب معمولی (1W)، فاضلاب خام (2W) و فاضلاب تصفیه شده (3W)، سه سطح لجن فاضلاب: 0 (1S)، 50 (2S) و 100 (3S) تن در هکتار و دو الگوی مدیریتی نحوه کاربرد مصرف آب آبیاری: کاربردهای پیوسته (1M) و متناوب (2M) آب آبیاری می باشند. بطورکلی 18 تیمار تحت عناوین WiSiMi مورد بررسی قرار گرفت. خاک مورد استفاده دو لایه بوده که شامل: لایه فوقانی (صفر تا 50 سانتیمتر) از جنس لوم شنی و لایه زیرین (50 تا 110 سانتیمتر) از جنس لوم رسی شنی، می باشند. تحقیق حاضر در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان در طی سال های 1394 (جهت کشت گیاه نعناع) و 1395 (جهت کشت گیاه توتون) انجام شد. در مجموع برای کشت گیاه نعناع، یازده آبیاری و برای کشت گیاه توتون نه آبیاری در طی فصل رشد انجام گرفت. اثرات توام فاضلاب، لجن و الگوی نحوه کاربرد مصرف آب آبیاری بر: 1- مقادیر تمرکز فلزات سنگین در گیاه، زه آب و خاک، 2- فسفات، نیترات، آمونیوم در زه آب و خاک، 3- BOD در زه آب و 4- عملکرد گیاهان نعناع و توتون مورد بررسی قرارگرفت. همچنین مقادیر پارامترهای اندازه گیری شده در خاک و زه آب توسط نرم افزار HYDRUS شبیه سازی شده و با توجه به شاخص های R2 و NRMSE مقایسه شدند. نتایج نشان داد که کاربرد فاضلاب و لجن میزان عملکرد گیاه و تمرکز میزان عناصر و فلزات سنگین در گیاه نسبت به تیمار شاهد به طور معنی داری افزایش داده است. همچنین میانگین تمامی عناصر مورد بررسی در اندام های گیاه، تحت تاثیر سناریو 2M به طور معنی داری نسبت به 1M افزایش داشته است. در کشت نعناع، دامنه تغییرات وزن ها