صفر معروفی

سابقه و هدف: توسعه منابع آب با توجه به نیاز روز افزون جوامع انسانی، مستلزم شناخت میزان، توزیع زمانی و مکانی آب، و همچنین ارزیابی دقیق عملکرد آن می باشد. یوسوپ و همکاران (2007) برای مدل سازی بارش-رواناب در یک حوضه کوچک در مالزی از مدل HEC-HMS استفاده کردند و نتایج آن را در هر دو مرحله صحت سنجی و اعتبارسنجی رضایت بخش اعلام نمودند (13). برنامه ریزی در مناطق فاقد آمار مستلزم تهیه ی داده های با کیفیت مناسب می باشد، لذا یکی از روش های رفع این معضل، استفاده از داده های ماهواره ای می باشد. بدین منظور، مدل های سطح زمین بزرگ مقیاس نظیر GLDAS، که بر اساس مشاهدات ماهواره ای بروز شده اند، به دلیل ارائه پارامترهای هیدرولوژیکی از اهمیت بالایی برخوردار می باشند و به دلیل پوشش جهانی این داده ها، کاربرد داده های حاصل از این مدل در مطالعات بارش –رواناب مورد توجه واقع شده است. مدل GLDAS با هدف بررسی روند تغییرات اجزای بیلان آب و انرژی در سطح زمین، اقدام به تولید پارامترهای هواشناسی و هیدرولوژیکی با کیفیت کنترل شده در یک دوره آماری 1948 الی 2014 نموده است. هدف از این تحقیق، ارائه مدل تلفیقی در تخمین آبدهی مناطق فاقد آمار می باشد. مواد و روشها: در این تحقیق مدل GLDAS، با مدل هیدرولوژیکی WMS/HEC-HMS تلفیق شده و از آن به منظور انجام مطالعات بارش –رواناب منطقه پلرود استان گیلان استفاده گردید. در این خصوص از داده های مشاهداتی دوره آماری 4 ساله 2006-2003 ایستگاه طول لات برای واسنجی ضرایب مربوطه استفاده شد. پس از ارزیابی نتایج مدلGLDAS ، به بررسی داده های بارش، رواناب های سطحی و زیرسطحی و دما در پیکسل منطبق با ایستگاه هیدرومتری طول لات، در 10 سال آماری پرداخته شد. سپس با استفاده از مدل WMS/HEC-HMS، رواناب منطقه در مقیاس زیرحوضه ها و کل حوضه، با استفاده از روش تجربی SCS شبیه سازی شد. نتایج در مرحله صحت سنجی نشان داد که روش SCS در شبیه سازی دبی اوج با داده های مشاهداتی بهترین تطابق را دارد. در این رابطه، پارامترهای مورد نیاز نظیر شماره منحنی، زمان تاخیر و میزان تلفات توسط نرم افزار مورد واسنجی قرار گرفت. ارزیابی نتایج براساس معیارهای ضریب تعیین (R2)، ضریب نش- ساتکلیف (E)، خطای Bias، RMSE و درصد خطا نشان داد که تلفیق دو مدل HEC-HMS و GLDAS ابزار مفیدی جهت تخمین رواناب در نقاط فاقد آمار حوضه های آ