صفر معروفی

رف یکی از اشکال مهم بارش در چرخه هیدرولوژی مناطق کوهستانی بوده که در تأمین منابع آب آشامیدنی و کشاورزی به صورت جریان های تأخیری در فصول پرآبی و جریان های کمینه در فصول کم آبی و تولید انرژی، نقش ارزنده ای ایفا می کند. از سوی دیگر رواناب حاصل از ذوب برف به دلیل نقش تأخیری آن، منبع اصلی تغذیه سفره های آب زیرزمینی و در برخی از موارد به دلیل همزمانی با بارش های بهاره منشأ بروز سیلاب های مخرب با حجم جریان بیش از ظرفیت رودخانه ها می شود. در بیشتر نقاط جهان تغییرات کوتاه مدت فصلی جریان نشان دهنده تغییرات در بارش است. اما در عرض های جغرافیایی و ارتفاعات بالاتر که بارش برف غالب است رواناب به جای زمان بارش به گرمای لازم برای ذوب برف وابسته است. از این رو به منظور درک رفتار هیدرولوژیکی و شبیه سازی جریان در چنین مناطقی مدلسازی رواناب ذوب برف بسیار حائز اهمیت است. در این تحقیق به منظور شبیه سازی و تأثیر رواناب ذوب برف بر سیلاب حوضه الموت رود، همزمان از مزایای تصاویر ماهواره ای و مدلسازی هیدرولوژیکی رواناب استفاده گردید و به منظور تخمین رواناب، از یک مدل شبیه ساز رواناب ذوب برف، به نام SRM که اولین بار در سال 1975 توسط مارتینک ارائه گردید، استفاده شد. در این مدل، ریزش برف و باران با استفاده از دمای آستانه تفکیک می شود و پوشش برفی حوضه با استفاده از روش های سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای تعیین می گردد. به نحوی که در حوضه های کوهستانی و فاقد اطلاعات زمینی مربوط به پوشش برف می توان از این مدل استفاده نمود. بدین منظور، سطح پوشش برف با استفاده از تصاویر 8 روزه سنجنده مادیس که دارای قدرت تفکیک زمانی و طیفی مناسبی می باشند با استفاده از نرم افزار ENVI و در محیط Arc GIS استخراج و بعد از انجام عملیات درون یابی، سطح پوشش برف روزانه حاصل شده با مدل رقومی ارتفاعی ترکیب و منحنی تخلیه برف به دست آمد. سپس درصد مساحت پوشش برف روزانه از منحنی تخلیه برف که متغیر اساسی مدل به شمار می رود، محاسبه گردید. مقادیر دما و بارش روزانه از داده های ثبت شده در ایستگاه های سینوپتیک و مقادیر دبی روزانه با استفاده از آمار دبی اندازه گیری شده در ایستگاه های هیدرومتری واقع در حوضه الموت رود نیز به مدل وارد شد. سپس به منظور واسنجی و ارزیابی مدل، دو سال آبی 89-1388 و 90-1389 انتخاب و بر اساس داده های مشاهده ای روزان