برای بررسی تأثیر مقادیر مختلف لجن فاضلاب برعملکرد گیاه و میزان تجمع روی، مس، کادمیوم و سرب در گیاه تربچه (Raphanus Sativus)، آزمایش گلدانی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا همدان انجام شد. این پژوهش در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار شامل درصدهای مختلف لجن فاضلاب خشک (0، 10، 35 و 50) و در سه تکرار انجام شد. کاربرد لجن فاضلاب در هر سه سطح، تأثیر معنی داری بر عملکرد گیاه نشان داد اما این تأثیر در سطح 10% چشمگیرتر بود. فرم قابل جذب فلزات در هر سه سطح نسبت به شاهد تفاوت معنی داری داشت، روی به شدت تحت تأثیر کاربرد لجن فاضلاب قرار گرفت بطوریکه در تیمار 50% نسبت به شاهد افزایش قابل توجهی نشان داد (از 98/0 در شاهد به 41/156 میلی گرم در کیلوگرم رسید). نتایج نشان داد که غده تربچه نسبت به بخش هوایی آن، مقادیر بیشتری فلزات سنگین را در خود انباشته کرد و توان بالایی در جذب سرب از خاک نشان داد. همچنین با افزودن لجن فاضلاب به خاک، فاکتور انتقال کادمیوم، بطور قابل توجهی افزایش یافت این در حالی است که فاکتور انتقال روی، مس و سرب با افزایش میزان لجن فاضلاب در خاک کاهش یافت. بطور کلی سطح 10 درصد در مقایسه با سایر سطوح از نظر تأثیر در شاخص رشد و تجمع فلزات سنگین در تربچه، مناسب تر بود.
