سیروس قنبری

هدف پژوهش شناسایی ویژگی های اعضای هیأت علمی مرزگستر و تعیین نقش آن در نوآوری و قصد کارآفرینی با توجه به نقش میانجی چابکی سازمانی، پویایی محیطی و بازآفرینی شغلی در دانشگاه های دولتی شهر تهران (دانشکده‌های فنی و مهندسی) بود. پژوهش با بهره‌گیری از روش ترکیبی متوالی-اکتشافی انجام شد. در بخش کیفی شناسایی ویژگی های اعضای هیأت علمی مرزگستر در دانشگاه های دولتی شهر تهران مدنظر بود. بدین‌منظور 15 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران به‌صورت هدفمند و بر اساس داشتن تجربه مرزگستری انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفتند. مصاحبه‌ها با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند. با کدگذاری مصاحبه‌ها 48 کد باز، 9 کد محوری شناسایی شده و در سه طبقه قرار گرفتند که نام‌های ویژگی‌های فردی مرزگستر دانشگاهی، ویژگی‌های شغلی مرزگستر دانشگاهی و ویژگی‌های سازمانی مرزگستر دانشگاهی برای این طبقات انتخاب شد که شکل‌دهنده الگوی ویژگی های اعضای هیأت علمی مرزگستر هستند. روش تحقیق در بخش کمی، همبستگی و رویکرد مدل‌سازی معادله ساختاری بود. جامعه آماری این بخش، اعضای هیأت علمی دانشکده‌های فنی-مهندسی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران به تعداد 2296 نفر بود که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 362 نفر تعیین و نمونه‌گیری به روش تصادفی طبقه‌ای- نسبی انجام شد. گردآوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه 19 سوالی محقق‌ساخته، نوآوری الحاتمی و المالکی (2019)، قصد کارآفرینی باربا-سانچز و همکاران (2021)، پویایی محیطی میلر (1987)، بازآفرینی شغلی لیانا و همکاران (2009) و چابکی سازمانی بریو و همکاران (2002) انجام شد. پایایی پرسشنامه‌ها با تکنیک آلفای کرونباخ و روایی پرسشنامه‌ها با تکنیک‌های نسبت روایی محتوا، تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول و مرتبه دوم بررسی شدند. داده‌ها با شاخص‌های توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد، چولگی و کشیدگی) و آزمون‌های استنباطی (تی تک‌نمونه‌ای، همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تأییدی) تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد؛ مرزگستری تأثیر مثبت و معناداری بر قصد کارآفرینی، نوآوری، پویایی محیطی، بازآفرینی شغلی و چابکی سازمانی دارد. چابکی، پویایی محیطی و بازآفرینی شغلی تأثیر مثبت و معناداری بر نوآوری و قصد کارآفرینی دارند (در سطح 01/0). همچنین نقش میانجی چابکی سازمانی، پویایی محیطی و بازآفرینی شغلی در تأثیر مرزگستری بر نوآوری سازمانی و قصد کارآفرینی در سطح 01/0 معنادار بود. شاخص‌های برازش نیز حاکی از برازش مطلوب مدل مفهومی پژوهش بود.