تدقیق و تامل در کتاب نهج البلاغه اما علی کاری است بس عظیم و در گستره ی مجموعه ی علوم انسانی. برای شناخت و درک نسبی این کتاب نیاز است که هر حوزه ای از این علوم متناظر با مفاهیم و سازه های خودبلکه لایه و سطحی از آن را دریابند. در این نوشتار تلاش شده است نامه ی امام علی به مالک اشتر با تاملی جامعه شناختی مورد توجه قرار گیرد.