مباحث این دفتر در دو بخش متفاوت ارائه می گردد. بخش اول این دفتر، به بررسی رابطه میان حق تعیین سرنوشت داخلی و حق مردم بر مشارکت سیاسی و اداره امور عمومی کشور اختصاص دارد. در واقع، محتوای حق تعیین سرنوشت در جنبه ی داخلی آن به تفصیل بررسی خواهد شد و به این سوال مهم پاسخ خواهیم داد که آیا «مردم»، حق بهره مندی از نظام های دموکراتیک و یا مردم سالار را دارند یا خیر؟ و موضوع مشروعیت دموکراتیک حکومتها در نظام حقوق بین الملل، بررسی خواهد شد. بخش دوم این دفتر به چگونگی تأمین حق تعیین سرنوشت جوامع ناهمگون و یا نامتجانس از منظر قومی، مذهبی و نژادی اختصاص دارد. در این بخش به تأمین حق تعیین سرنوشت گروه های مختلف در کشورهای نامتجانس قومی و فرهنگی می پردازد چه آنکه تأمین حق تعیین سرنوشت داخلی در جوامع نامتجانس، نیازمند به کارگیری سازکارها و تکنیک های خاصی است که نسبت به جوامع متجانس متفاوت است.
