1404/02/01

رضا موحدی

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 24448372200
دانشکده: دانشکده کشاورزی
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
طراحی الگوی مدیریت پایدار آب کشاورزی در استان همدان
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
فقر آب کشاورزی (AWPI)، رویکرد آمیخته، مدل DPSIR، تئوری بنیانی، مدیریت پایدار آب کشاورزی، مدل یابی معادلات ساختاری، سیستم اطلاعات جغرافیایی
سال 1397
پژوهشگران لیلا زلیخایی سیار(دانشجو)، کریم نادری مهدیی(استاد راهنما)، رضا موحدی(استاد مشاور)

چکیده

پژوهش کاربردی حاضر که با هدف طراحی الگوی مدیریت پایدار منابع آب در بخش کشاورزی استان همدان انجام گرفت، از نوع تحقیقات آمیخته(کمی- کیفی) بوده و طی چهار فاز اصلی به انجام رسید. فاز اول، شامل گردآوری داده های ثانویه برای ارزیابی وضعیت واقعی و موجود منابع و مصارف آبی در بخش کشاورزی بود. در فاز دوم با استفاده از نقشه های GIS نقاط بحرانی آب و عوامل موثر بر ایجاد فقر آبی، برای هر بخش از منطقه ی مورد مطالعه مشخص کردید. در فاز سوم ابتدا بر اساس مدل DPSIR نشانگرهای مربوط به محرک- فشار-وضعیت-اثر-پاسخ استخراج گردید. سپس بر اساس مدل پارادایمی اشتراوس و کوربین ارتباط بین آن ها با علت ها، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، راهبردها و اقدامات، و پیامدهای مدیریت پایدار آب مشخص شد. در نهایت بر اساس رویکرد تلفیقی (مدل DPSIR و مدل پارادیمی استرواس و کوربین) به طراحی الگوی مدیریت پایدار آب کشاورزی پرداخته شد. سرانجام در فاز چهارم الگوی تلفیقی طراحی شده از دیدگاه 15 تن از کارشناسان و متخصصان حوزه ی آب با استفاده از ابزار پرسشنامه اعتبارسنجی شد. جامعه آماری این مطالعه را 130 نفر از کارشناسان و متخصصان حوزه آب در سطح استان همدان تشکیل دادند که در مرحله کیفی تعداد 35 تن به شیوه هدفمند و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختارمند مورد پرسش قرار گرفتند. ابزار پژوهش در مرحله ی کمی، پرسشنامه ای محقق ساخته بود که پایایی پرسشنامه، پس از رواسازی توسط گروه متخصصین، به وسیله آزمون آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت و میزان آلفا برای قسمت های مختلف پرسشنامه نشان دهنده پایایی مناسب ابزار سنجش تحقیق بود. نتایج نشان داد که مقادیر شاخص فقر آب کشاورزی (AWPI) در دامنه ی 51/38 تا 03/56 در استان همدان متغیر است که بیشترین آن مربوط به شهرستان تویسرکان و کمترین آن مربوط به شهرستان ملایر می باشد. نمره شاخص AWPI برای تمام شهرستان ها به جزء تویسرکان، از میانگین 50 پایین تر بود؛ بنابراین همه ی شهرستان ها به جزء تویسرکان را می توان به عنوان «فقیر آب کشاورزی» نام نهاد. متوسط شاخص فقر آب کشاورزی (AWPI) برای استان همدان 55/40 به دست آمد که نشان دهنده ی آن است که استان همدان در مولفه های مورد بررسی دچار فقر آبی است. نتایج حاصل از تحلیل روابط بین متغیرهای مستقل (محرک-فشار-وضعیت-اثر-پاسخ) و وابسته (مدیریت پایدار آب کشاورزی) با اس