امروزه توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات(فاوا) از عمده ترین معیار های پیشرفت اقتصادی و اجتماعی محسوب می شود. در حال حاضر این فناوری به سرعت در شهر های ایران در حال گسترش است و لازم است نسبت به گسترش آن در سطح روستا ها نیز اقدام گردد. بر این اساس مقاله حاضر به نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در جامعه روستایی با تاکید بر توسعه اقتصادی و اجتماعی به روش اسنادی می پردازد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر شیوه جمع آوری داده ها پیمایشی و از نظر تحلیل داده ها از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل 15933 نفر از ساکنین 13 روستای دارای دفاتر خدمات فاوا در بخش مرکزی شهرستان بهار بودند که از بین آن ها تعداد 375 تن بر اساس جدول کرجسی و مورگان به عنوان جامعه نمونه تحقیق انتخاب و پرسش نامه ها به صورت متناسب بین روستاهای مورد نظر توزیع و تکمیل گردید. ابزار اصلی جمع آوری داده ها پرسش نامه بود که روایی سوالات آن توسط صاحب نظران و اساتید مربوطه تایید و پایایی آن نیز با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ محاسبه شد که میزان پایایی سوالات آن بین 863/0 و 872/0 به دست آمد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان داد که میزان استفاده از فاوا بین روستاییان مورد مطالعه در همه شاخص های اقتصادی مورد مطالعه از قبیل افزایش تولید محصول، افزایش درآمد، اشتغال زایی، کاهش هزینه حمل و نقل، و بازاریابی تاثیر مثبت و معنی دار داشته است. نتایج همچنین نشان داد میزان استفاده از فاوا بین روستاییان مورد مطالعه در برخی شاخص های اجتماعی نظیر مشارکت پذیری، اعتماد اجتماعی، آموزش و ارتباطات و رفاه اجتماعی تاثیر مثبت و معنی داری داشته ولی بر میزان مهاجرت روستاییان تاثیر منفی و معنی دار داشته است. راهکارهای عملی: بر مبنای نتایج تحقیق، پیشنهاد می شود مراکز فاوا روستایی به خود روستاییان واگذار شود و اداره این مراکز به گونه ای باشد که دولت فقط نقش نظارتی و آموزشی را در این راستا ایفا نماید. همچنین آموزش مهارت های شغلی جدید، استفاده از نیروهای خلاق و ماهر در توسعه نیروی کار و دسترسی به اطلاعات لازم برای ایجاد زمینه های اشتغال جدید در روستاها از طریق گسترش فاوا می تواند مفید باشد.
