رسول کردنوقابی

مقدمه: بررسی تحول زیباشناسی به خاطر پرداختن به یکی از جنبه های اساسی ذهن انسان اهمیت ویژه ای دارد؛ به کمک زیباشناسی است که انسان می تواند جهان را برپایه ی نحوه ی اندیشه و احساس خود و به گونه ای متفاوت ببیند. از این رو هدف این پژوهش بررسی مراحل تحول زیباشناسی با توجه به نقش حساسیت زیباشناسی و هوش زیباشناسی در میان دانش آموزان شهر تویسرکان در سال تحصیلی 1400- 1399 بود. مواد و روش ها: با توجه به این که نمونه ی مورد بررسی دانش آموزان دوره های سنّی گوناگون بود، روش این پژوهش آمیخته و از نوع کمّی- کیفی بود. در بخش کیفی روش پژوهش تحولی و طرح آن مقطعی، و در بخش کمّی روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. تعداد 300 دانش آموز (150 پسر و 150 دختر) دانش آموز ابتدایی، متوسطه ی نخست، و متوسطه ی دوم شهر تویسرکان از میان پنج گروه سنّی 7 تا 9، 9 تا 11، 11 تا 13، 13 تا 15، و 15 تا 17 سال انتخاب شدند. روش نمونه گیری طبقه ای و هر گروه سنّی شامل 60 دانش آموز بود. شرکت کنندگان به پرسش نامه های حساسیت زیباشناسی و هوش زیباشناسی پاسخ دادند. در کنار این، مصاحبه ی مربوط به محرک های دیداری و شنیداری در قالب ارائه ی 9 محرک دیداری و 8 فایل صوتی و دریافت پاسخ ها و برداشت های شرکت کنندگان از هر محرک به صورت حضوری یا مجازی انجام شد. داده های کمی با روش های توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی (رگرسیون لوجستیک اسمی، آنوا، همبستگی اسپیرمن و پیرسون، و آزمون تی مستقل)، و داده های کیفی با روش تحلیل محتوا و به کمک روش آماری خی دو با نرم افزار SPSS-25 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده های کیفی نشان داد که شرکت کنندگان در تحول زیباشناسی دیداری 5 گام عینی گرایی (7 تا 9 سال)، حسی (9 تا 11 سال)، عاطفی (11 تا 13 سال)، تفسیری (13 تا 15 سال)، و پاسخ دهی/ عملی (15 تا 17 سال)، و در تحول زیباشناسی شنیداری نیز 5 گام عینی گرایی (7 تا 9 سال)، تحلیلی (9 تا 11 سال)، حسی/ هیجانی (11 تا 13 سال)، عملی (13 تا 15 سال)، و نمادین (15 تا 17 سال) را پشت سر می گذارند. میان حساسیت زیباشناسی با تحول زیباشناسی (141/0 = r؛ 05/0 > P) و نیز میان هوش زیباشناسی با تحول زیباشناسی (188/0 = r؛ 05/0 > P) افراد رابطه ی معنادار به دست آمد. همچنین میان تحول زیباشناسی دختران و پسران تفاوت معناداری دیده نشد (05/0 < P). بحث