در این پژوهش تلاش بر آن بوده تا نخست بر اساس نظریات سه روانشناس نامدار- یونگ، فروید و آدلر- به بررسی روان شناسانه ی شخصیت های زال، رودابه، سیمرغ و سیندخت در داستان زال و رودابه و شخصیت های کاووس، سودابه، سیاوش و گرسیوز در داستان سیاوش از شاهنامه پرداخته شود. بر این اساس با توجه به بافت اساطیری اثر، استفاده از آرای یونگ مخصوصاً در باب کهن الگوها نسبت به دو روانشناس دیگر، حجم گسترده تری از پژوهش را به خود اختصاص داد؛ به طوری که از هشت شخصیت نام برده، شش تن از آن ها با استفاده از نظریات یونگ درباره ی ناخودآگاه جمعی و مسائل مربوط به آن البته در کنار استفاده از نظریات فروید و آدلر بررسی و تحلیل روان کاوانه شدند و دو شخصیت دیگر نیز با استفاده از نظریات فروید و آدلر بررسی شدند. از نظرگاهی دیگر سه تن از شخصیت های مذکور بر اساس رویکرد صفات )مدل پنج عاملی بزرگ شخصیت) بررسی و تحلیل شدند که از آن میان، سیندخت نمونه ی تیپ برونگرا، کاووس نمونه ی تیپ گشوده به تجربیات و سیاوش با ویژگی های افراد دارای مقبولیت انطباق یافتند. هم چنین بررسی و تحلیل رؤیاهای برخی شخصیت ها از جمله سام، افراسیاب و سیاوش از مواردی است که به آن پرداخته شده است، به این امید که ظرفیت های موجود در اثر، به واسطه ی خوانش روان شناختی، بروز بیش تری یابد.
