استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) گیاهی علفی از تیره مرکبان است که در صنایع غذایی بعنوان یک عامل شیرین کننده ارزشمند و در صنایع پزشکی و داروسازی به عنوان عامل ضد التهاب، آنتی اکسیدان، تب بر، ضد قارچ و ضد باکتری استفاده می شود. Piriformospora indica قارچ اندوفیت گیاهی است که همزیستی آن موجب بهبود رشد، افزایش محتوای متابولیت های ثانویه و خواص دارویی گیاه میزبان می-شود. سلنیوم (Se) به عنوان یک ریزمغذی ضروری در غلظت پائین توان آنتی اکسیدانی و رشد گیاهان را افزایش داده و در فرم نانوذره (SeNPs) به عنوان آنتی اکسیدان مصنوعی تلقی می شود. در پژوهش حاضر اثر تلقیح قارچ P. indica و تیمار نانوذرات سلنیوم در دو غلظت 5 و 10 میلی گرم در لیتر بر فعالیت زیستی گیاهچه های باززایی شده و انتقال یافته به گلدان S. rebaudiana در دو مرحله رویشی و آغاز گلدهی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور محتوای ترکیبات فنلی و پتانسیل آنتی اکسیدانی عصاره متانولی گیاهان مذکور پس از اعمال تیمارها به ترتیب با استفاده از روش فولین-سیوکالتو و مهار رادیکال آزاد DPPH ارزیابی شد. بعلاوه، فعالیت ضد باکتریایی این عصاره ها نیز به روش انتشار دیسک بررسی شد. نتایج نشان داد که تلقیح قارچ P. indica و تیمار نانوذرات سلنیوم منجر به افزایش محتوای فنل کل و تقویت پتانسیل آنتی اکسیدانی گیاه به ویژه در مرحله رویشی شد. عصاره ها در برابر دو باکتری گرم مثبت Bacillus thuringiensis و Staphylococcus aureus و باکتری گرم منفی Escherichia coli خاصیت ضد باکتریایی نشان دادند. بالاترین ظرفیت آنتی اکسیدانی و فعالیت ضدباکتریایی مربوط به عصاره گیاهانی بود که همزمان با P. indica تلقیح و با SeNPs تیمار شده بودند. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، الیسیتورهای زیستی و غیرزیستی P. indica و SeNPs با افزایش محتوای فنل در گیاه استویا، موجب تقویت توان آنتی-اکسیدانی و خاصیت ضدباکتربایی آن می شوند.
