رویا کرمیان

شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra l.)یک گونه چندساله از خانواده باقلائیان است که عصاره ریشه آن در پزشکی، داروسازی و صنایع غذایی و بهداشتی مصارف متعدد دارد. گونه Meristotropis xanthoides Vassilicz. متعلق به جنس بسیار نزدیک به Glycyrrhiza یعنی Meristotropis نیز گیاهی دارویی مهمی است که پراکنش وسیعی در شمال شرق ایران دارد. این گونه ها دارای گروه مهمی از ترکیبات تری ترپن ساپونین ها هستند. یکی از مهمترین ترکیبات فعال در ریشه گلیسیریزیک اسید (C42H62O16) است. این ترکیب خاصیت ضدآلرژی و ضدالتهابی داشته و اثر آن شبیه هورمون کورتیزن است. همچنین این ترکیب دارای خاصیت خلط-آوری و ضدویروس علیه برخی ویروسها مانند HIV است. سرما یک تنش محیطی است که می تواند موجب بروز خسارت در گیاهان شده و در گسترش جغرافیایی آنها موثر است. گیاهان از مکانیسمهای مختلف فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و مولکولی جهت سازگاری به سرما استفاده می کنند. نانوذرات توده های اتمی یا مولکولی هستند که اندازه 1 تا 100 نانومتر در تمام ابعاد دارند ویژگی های واکنشی و خصوصیات سطحی آنها باعث می شوند این ذرات قابلیت عبور از غشاهای سلولی را پیدا کنند. بنابراین نانوذرات از طریق تعامل با گیاهان و جانوران در محیط زیست، بر سلامت آن ها و در نهایت سلامت انسان تاثیر می گذارند. در بین نانوذرات، نانوذرات دی اکسید تیتانیوم به دلیل کاربرد فراوان در صنعت، یکی ازگسترده ترین نانوذرات تولید شده در جهان است. حضور نانوذره در سلول، مسیرهای پیام رسانی را در طول تنش سرما راه اندازی می کند که حاصل آن تغییر تولید متابولیت ها در برابر تنش اکسیداتیو القاء شده توسط سرماست که باعث افزایش مقاومت به سرما و کاهش سطح آسیب در گیاه می شود. پلی آمین ها پلی کاتیون های مهمی هستند که در مراحل مختلف نموی گیاهان چون القاء تقسیم سلولی، رویان زایی، ریخت زایی، نمو گل، میوه و دانه و سرانجام پیری نقش ایفاء می کنند. اسپرمیدین، اسپرمین و پیش ساز آن ها پوترسین از مهمترین پلی آمین ها می باشند. در پژوهش حاضر به منظور بررسی اثرات دما و برهم کنش نانوذره تیتانیوم و پلی آمین بر دو گونه G. glabra وM. xanthioides ، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام شد .فاکتورهای مورد آزمایش شامل تنش دما در 1 سطح (4 درجه سانتی گراد)، نانوذره تیتانیوم در 2 سطح (ppm 2 و 5 )