شیوع کرونا در جهان سبب ارائه محتوای آموزشی از راه دور شد زیرا به رایانه، تبلت، موبایل و تلویزیون نیاز بودو این لوازم برای مناطق فقیرتر و خانوادهها واقشار کم درآمد دردسترس نبود. بسیاری ازافراد در سطح جهان به اینترنت خانگی دسترسی ندارند و این امر در مورد دسترسی خانوارهای دارای معلولیت و کم برخوردار پیچیدگی بیشتری دارد. باید توجه داشت که کرونا مسیر خصوصیسازیِ آموزش را کاملا هموار کرد. اسناد بین المللی بر اهمیت برابری و دسترسی برابر به آموزش پایه برای همه، با توجه خاص به افراد توان خواه، تأکید دارند. کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل متحد (۱۹۸۹) در مواد 28 و 29 بر حق تحصیل رایگان تاکید میکند. سازمان ملل متحد برای آموزش حقوق بشر یک دهه را از 1 ژانویه 1995 تا 31 دسامبر 2004 اختصاص داد. آموزش بهعنوان تلاشهای آموزشی، انتشار و اطلاعرسانی با هدف ایجاد فرهنگ جهانی حقوق بشر از طریق انتقال دانش و مهارتها و شکلدهی نگرشهایی تعریف شده است. این پزوهش با هدف بررسی چالشهای حق بر آموزش رایگان همگانی از منظر نظام بینالمللی حقوق بشر در دوران همهگیری کرونا و با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان میدهد بحران در حق آموزش در دوران کرونا به چهار گروه تقسیم میشود که عبارتند از بحران سیاسی، بحران اقتصادی، بحران محیط زیستی و بحران بهداشتی و سلامتی. بحران سیاسی که شامل ناآرامی های اجتماعی و بعضاً همراه با خشونت است. بحران اقتصادی که منجر به افزایش فقر در جامعه میشود و به دنبال آن درصد قابل توجهی از کودکان را روانۀ زندگی در خیابان یا بازار کار میکند. از سوی دیگر در دوران کرونا مشکلات مالی که دولتها با آن مواجه شدند اجازه نداد آنها به تعهد خود برای تضمین آموزش ابتدایی رایگان عمل کنند. بحران محیط زیستی یا فجایع طبیعی که به دلایلی چون خشکسالی، سیل، زلزله و... به وجود میآید. بحران بهداشت و سلامتی که در پی همه گیری بیماری های مسری گسترش مییابد. از سوی دیگر سیاست آموزشی در نظام جمهوری اسلامی ایران، بطور واضح و شفاف در اصل سوم، سیام و چهل و سوم قانون اساسی بیان شده است. اساسیترین موضوع در تبیین سیاستهای آموزشی، بحث «آموزش رایگان» است. اصل رایگان بودن آموزش به معنای آن است که دولت موظف است، امکان تحصیل رایگان را برای هر یک از شهروندان که این وظیفه را از دولت بخواهد فراهم آورد و نه به این معنا که دولت باید همه - حتی کسانی را که حاضر به پرداخت شهریه هستند - را تحت پوشش آموزش رایگان قرار دهد. با شیوع ویروس کووید ۱۹ در جهان، به نقل از گزارشگر شورای حقو ق بشر سازمان ملل در چهل و هفتمین نشست شورای حقو ق بشردر ژنو، حق برخورداری افراد از آموزش درگیر تبعیض ها و بی عدالتی های بیشتر از گذشته شد. در دوره بحران کرونا کشورهاابتکارات متنوعی را بکار گرفتند تا روندهای آموزشی را به صورت غیر حضوری ادامه دهند. در این دوره استفاده از ابزارهای دیجیتالیو الکترونیکی برای پیشبرد آموزش دستاوردهایی به همراه داشت اما همزمان نشان داد که میلیونها کودک اصلا در خانه دسترسی بهابزارهای فنی و اینترنت مورد نیاز اولیه برای بهره مندی از آموزش ر ا نداشتند.
