رزیتا امانی

وقوع و گسترش جرم در بزرگسالی، از دوره های نوجوانی و جوانی از ارتکاب به رفتارهای پرخطر آغاز می شود؛ عوامل متعددی نظیر ساختارهای شناختی فرد و ویژگی های شخصیتی اعضاء خانواده در شکل گیری رفتارهای پرخطر وجود دارد. پژوهش حاضر به منظور تبیین رفتارهای پرخطر نوجوانان براساس صفات سه گانه تاریک شخصیت مادران با میانجی گری طرحواره های ناسازگار اولیه ی نوجوانان انجام شد. روش پژوهش توصیفی بود، جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان ملایر در سال تحصیلی 1401- 1402 به همراه مادرنشان بود. در این پژوهش از 367 دانش آموز که نمره ی بالاتر از 114 در پرسشنامه رفتارهای پرخطر کسب کردند، به همراه مادرنشان به عنوان نمونه استفاده شد. جهت انتخاب نمونه از نمونه گیری به صورت خوشه ای چند مرحله ای استفاده شد. در این پژوهش از سه پرسشنامه پرسشنامه خطرپذیری جوانان ایرانی علی زاده محمدی و احمدآبادی ، پرسشنامه صفات سه گانه تاریک شخصیت جوناسون و وبستر و فرم کوتاه طرحواره یانگ استفاده شد. داده ها با استفاده از دو نرم افزار SPSS-24 و Lisrel 8.8 با روش تحلیل مسیر تحلیل شدند. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که همبستگی معناداری بین تمام متغیرهای مورد مطالعه، به استثناء رابطه ی همبستگی بین صفت تاریک جامعه ستیزی که با طرحواره ی نقص/شرم معنادار نبود، در سطح(05/0> p) وجود دارد. الگوی مدل یابی تحلیل مسیر نشان دهنده آن بود که صفت خودشیفتگی مادر با میانجی گری سه طرحواره ی نقص/شرم، وابستگی/بی کفایتی و آسیب پذیری نسبت به بیماری/ضرر نوجوان، به ترتیب با مقدار β، 04/0، 08/0 و 03/0 در سطح (05/0> p) تاثیر معناداری بر رفتارهای پرخطر نوجوان دارد. همچنین صفت جامعه ستیزی مادر با میانجی گری دو طرحواره ی وابستگی/بی کفایتی و آسیب پذیری نسبت به بیماری/ضرر نوجوان، به ترتیب با مقدار β، 07/0 و 06/0 در سطح (05/0> p) تاثیر معناداری بر رفتارهای پرخطر نوجوان دارد. همچنین صفت ماکیاولیسم مادر با میانجی گری دو طرحواره ی وابستگی/بی کفایتی و آسیب پذیری نسبت به بیماری/ضرر نوجوان، به ترتیب با مقدار β، 05/0 و 12/0 در سطح (05/0> p) تاثیر معناداری بر رفتارهای پرخطر نوجوان دارد. اما دو صفت تاریک جامعه ستیزی و ماکیاولیسم مادر، به ترتیب با مقدار β، 004/0 و 015/0 در سطح (05/0> p) با میانجی گری طرحواره ی نقص/شرم نوجوان تاثیر معناداری بر رفت