رضا علی پور

کانسار بور قره‌گل در پهنه ساختاری ایران مرکزی و در کمربند ماگمایی ارومیه-دختر و در 55 کیلومتری جنوب غرب شهر زنجان قرار گرفته است. رخنمون سطحی پیرامون این کانسار از سازندهای رسوبی متعلق به دوره نئوژن و سازند قرمز بالایی تشکیل شده است که سن آنها معادل میوسن میانی، میوسن بالایی، پلیوسن و کواترنر است. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین سیستم شکستگی‌ها و کانی‌سازی بور با استفاده از مطالعات صحرایی و تحلیل‌های فرکتالی شکستگی‌ها است. براساس مطالعات صحرایی و میکروسکوپی انجام شده، بخش عمده کانسار قره‌گل از کانی‌های بورات آبدار مخصوصا هیدروبوراسیت تشکیل شده است. نمودارهای ترسیم شده برای ابعاد فرکتالی گسل‌ها در بخش‌های مختلف منطقه مورد مطالعه نشان می‌دهند که پهنه a دارای بیشینه ابعاد فرکتالی است که مقدار آن D=1.6822 بوده و پهنه e دارای کمینه بعد فرکتالی و حدود D=1.3569 است. مهمترین ساختارهای تاثیر گذار بر منطقه مورد مطالعه دو گسل اصلی شامل راندگی ماهنشان و گسل انگوران، با راستای شمال‌غربی به جنوب‌شرقی هستند که نهشته‌های افقی پلیوسن-کواترنری را قطع کرده‌اند. این گسل‌ها سنگ‌های عمیق پرکامبرین را در مجاورت نهشته‌های سازند سرخ بالایی و آبرفت‌های پلیوسن قرار داده‌اند. سازوکار کنونی گسل انگوران راستالغز راستگرد است که انتهای جنوب خاوری آن باعث دگرریختی درم نطقه مورد مطالعه شده است. در محدوده کانسار بور قره‌گل یک گسل نرمال با مشخصات N40E/75SE مهترین ساختار اثرگذار بر منطقه مورد مطالعه است و کانی‌سازی بور در راستای این گسل تشکیل شده است. این گسل نرمال به صورت یک پهنه گسلی است و چندین گسل با راستای نزدیک به گسل اصلی کنترل‌کننده کانی‌سازی بوده‌اند. سپس در فازهای بعدی دگرشکلی انتهای جنوب خاوری گسل انگوران با عملکرد راستالغز راستگرد و مولفه کششی باعث جابجایی گسل‌های نرمال دارای کانی‌سازی شده‌اند. مشخصات این گسل باتوجه به صفحه گسلی رخنمون یافته در مجاورت واحد مارن و تبخیری بخش زیرین سازند قرمز بالایی N30W/80SW و زاویه ریک 8 درجه جنوبی است.