رضا علی پور

معدن سنگ آهن اختاچی، در فاصله 35 کیلومتری باختر شهر همدان و در پهنه رسوبی - ساختاری سنندج - سیرجان واقع شده است. به منظور آنالیز ساختاری این محدوده علاوه بر مطالعات صحرایی، از روش های ژئوفیزیکی (مغناطیس سنجی) و دورسنجی (تفسیر عکس های ماهواره ای) جهت بررسی ساختاری، ارتباط کانه زایی با زمین ساخت و نقش عوامل ساختاری در تمرکز ماده معدنی استفاده شد. بر اساس مطالعات صحرایی اولیه، در منطقه سه محدوده سنگ آهن، شمالی، مرکزی و جنوبی مشخص و در مرحله بعد، با استفاده از تصاویر ماهواره ای و تفسیر آن ها ساختارهای خطی منطقه، مانندگسل ها و شکستگی ها شناسایی شدند. با استفاده از اعمال فیلترهای مختلف، مشخص شد دو دسته ساختار خطی در منطقه وجود دارد، دسته اول که فراوان ترین و اصلی ترین ساختارهای خطی منطقه را شامل می شوند، دارای امتداد NE-SW و دسته دوم که می توان گفت ساختارهای خطی فرعی منطقه را تشکیل می دهند، دارای امتداد NW-SE هستند. سپس با مطالعات ژئوفیزیک مشخص شد که هر کدام از این محدوده ها، از چندین آنومالی تشکیل شده و با مدل سازی، طول، عرض و عمق و از همه مهم تر، امتداد آن ها مشخص گردید که مؤید نتایج حاصل از تفسیر عکس های ماهواره ای بود و دقیقاً همان امتداد را نشان می دادند. در آخرین مرحله با مطالعات صحرایی تکمیلی، گسل های منطقه شناسایی و شیب و امتداد آن ها برداشت گردید. پس از اعمال تصحیحات لازم بر روی داده های برداشت شده، نقشه شدت میدان مغناطیسی کل تهیه شد. با محاسبه شدت میدان منطقه ای و اعمال آن بر روی داده های خام، نقشه میدان باقیمانده به دست آمد. در ادامه، فیلترهای مشتق دوم قائم، گسترش به بالا در ارتفاعات مختلف، برگردان به قطب و سیگنال تحلیلی روی داده ها اعمال و نتایج حاصله به صورت نقشه های مختلف برای محدوده های مذکور ترسیم و مورد بحث قرار گرفت، سپس با طراحی تعدادی پروفیل بر روی آنومالی ها و با استفاده از نرم افزار مدل سازی معکوس بر روی این پروفیل ها انجام شد. از روش اویلر نیز به منظور بررسی عمق استفاده شد. در نهایت با تطبیق و تلفیق داده ها، مشخص شد که در معدن اختاچی، آهن، از پراکنش یکنواختی برخوردار نبوده و همین مسأله موجب شده تا عیار آهن در نقاط مختلف معدن متفاوت باشد. در این تحقیق علت این مسأله از طریق شناسایی گسل های واقع در منطقه و انجام بازدیدهای صحرایی و به نقشه درآوردن نقاط