پویا زمانی

این پژوهش به منظور ارزیابی اثرات ژنتیک افزایشی، غالبیت و اثرات مادری و محیطی بر ارزیابی ژنتیکی صفات مهم اقتصادی در گونه های مختلف شامل مرغان دو منظوره و گاوهای هلشتاین ایران انجام گردید. داده هاِی مورد آنالیز برای مرغان بومی مازندران شامل رکوردهای صفات وزن بدن و تخم مرغ در 49749 مرغ مازندرانی طی 19 نسل بود. بر اساس ترکیب های متفاوتی از اثرات تصادفی شامل اثر ژنتیک افزایشی دام، اثر ژنتیک غالبیت و اثر ژنتیک مستقیم و محیط مادری، هشت مدل تشکیل و مولفه های واریانس با استفاده از دو روش بیشترین درست نمایی محدود شده و بیزین مبتنی بر تکنیک نمونه گیری گیبس برآورد و با هم مقایسه شدند که نتایج این دو روش تفاوت قابل اغماض با هم داشتند. وارد نمودن اثر ژنتیکی مادری در مدل ها به طور قابل توجهی شایستگی برازش را برای تمامی صفات بهبود بخشید، اثر ژنتیک مستقیم غالیبت تاثیر قابل توجهی بر روی شایستگی برازش نداشت ولی وارد نمودن همزمان اثرات ژنتیک افزایشی و غالبیت معیار برازش را بهبود و دقت برآورد پارامترهای ژنتیکی را برای صفت وزن بدن موقع هچ و صفات تولید تخم مرغ را بهبود بخشید. برآورد وراثت پذیری برای اوزان بدن در موقع هچ، 8 هفتگی و 12 هفتگی، سن در موقع بلوغ جنسی،میانگین وزن تخم مرغ در 28 تا 32 هفتگی، تعداد تخم مرغ و شدت تخممرغ گذاری به ترتیب 08/0، 21/0، 22/0، 22/0، 0/21، 09/0 و 10/0 بود. نسبت واریانس ژنتیک غالبیت به واریانس کل برای صفات اوزان بدن در موقع هچ، 8 هفتگی و 12 هفتگی، سن در موقع بلوغ جنسی، میانگین وزن تخم مرغ در 28 تا 32 هفتگی، تعداد تخم مرغ و شدت تخم مرغ گذاری به ترتیب 06/0، 08/0، 01/0، 06/0، 06/0، 08/0 و 05/0 بود و نسبت وراثت ژنتیکی مادری نیز به ترتیب 05/0، 03/0، 03/0، 13/0، 21/0، 07/0 و 03/0 بدست آمد. ضرایب اثر مادری محیطی بسیار جزئی و در دامنه 01/0 تا 08/0 برای تمامی صفات برآورد شد به جز برای وزن بدن در موقع هچ که 30/0 برآورد گردید.ارزشهای اصلاحی برای صفات وزن بدن برای سنین پایین به طور قابل توجهی از اجزای مدل تاثیر می پذیرفتند، اما برآوردهای تقریبا مشابهی برای صفات وزن بدن در سنین بالا و صفات تولید تخم مرغ بدست آمد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که وارد نمودن اثرات مادری (هردو اثر ژنتیکی و مادری) و به میزان کمتر اثر ژنتیکی غالبیت می تواند دقت ارزیابی ژنتیکی را برای صفات وزن