پویا زمانی

ژن های وابسته به جنس (قرار گرفته روی کروموزوم X) بخش قابل توجهی از ژنوم را تشکیل می-دهند، لذا ممکن است آثار قابل توجهی بر برخی از صفات کمی داشته باشتد. هدف از این پژوهش بررسی تنوع ژنتیکی وابسته به جنس صفات وزن بدن در گوسفند مغانی بود. داده ها به کار برده شده شامل رکوردهای وزن بدن گوسفندان مغانی بودند که طی سال های 1374 تا 1394 در مرکز تحقیقات و اصلاح نژاد دام جعفرآباد مغان در استان اردبیل جمع آوری شده بودند. رکوردهای تصحیح شده برای سن، برای تجزیه دو مرحله های به کار برده شدند و رکوردهای خام توسط مدل های تک مرحله-ای تجزیه شدند. به طور کلی، 23170 رکورد تصحیح شده توسط مدل های دو مرحله ای تجزیه شدند و 22158 و 11397 رکورد به ترتیب برای تجزیه توسط مدل های رگرسیون ثابت و رگرسیون تصادفی به کار برده شدند. آثار ثابت مؤثر بر صفات مختلف با تجزیه های مدل های خطی عمومی تعیین شدند، که بر اساس نتایج به دست آمده، سال-فصل تولد، نوع تولد، جنس و سن مادر هنگام زایش به عنوان آثار ثابت در همه مدل ها و ضریب هم خونی به عنوان عامل همبسته برای وزن تولد و وزن از شیرگیری در مدل های دومرحله ای در نظر گرفته شدند. مدل های دو مرحله ای شامل ترکیب های مختلفی از آثار تصادفی ژنتیکی افزایشی مستقیم (A)، ژنتیکی افزایشی وابسته به جنس مستقیم (S)، ژنتیکی مادری (G) و محیطی مادری (E) بودند. در مدل های رگرسیون ثابت، علاوه بر ترکیب های مختلف آثار تصادفی ژنتیکی افزایشی مستقیم (A)، ژنتیکی افزایشی وابسته به جنس مستقیم (S)، محیطی دائمی (P)، ژنتیکی مادری (G) و محیطی مادری (E)، رگرسیون ثابت وزن روی سن بر اساس چند جمله ای های لژاندر درجه 3، 4 یا 5، نیز برای برازش میانگین روند رشد در جمعیت در نظر گرفته شد. در مدل های رگرسیون تصادفی، علاوه بر یک تابع ثابت برای برازش میانگین روند جمعیت، ترکیب های گوناگون از توابع تصادفی برای برازش اثرات تصادفی ژنتیکی افزایشی مستقیم (A)، ژنتیکی افزایشی وابسته به جنس (S)، محیطی دائمی (P) و ژنتیکی مادری (G) و محیطی مادری (E) در نظر گرفته شدند، به گونه ای که یک تابع چند جمله ای لژاندر درجه 4 و توابع درجه 3 یا 4 لژاندر به ترتیب، برای توابع ثابت و تصادفی به کار برده شدند. اجزای واریانس با تجزیه های تک متغیره و چند متغیره مدل های دو مرحله ای و مدل های رگرسیون ثابت و رگرسیون تصادفی، به عنوان مدل