پویا زمانی

تفکیک اثرات افزایشی اتوزومی و وابسته به جنس اهمیت زیادی در برنامه های اصلاح نژادی دارد. در این پژوهش به منظور تعیین اثرات افزایشی وابسته به جنس بر صفات مرتبط با رشد، از 17732 رکورد وزن تولد تا وزن یک سالگی بزهای نژاد مرخز در مرکز اصلاح نژاد بز مرخز سنندج استفاده شد. در مدل های مورد استفاده برای برآورد اجزای واریانس، اثراتی شامل سال و فصل تولد، جنس، نوع تولد، سن مادر و سن وزن کشی اثرات ثابت، و اثرات ژنتیکی افزایشی مستقیم اتوزومی، ژنتیکی افزایشی مستقیم وابسته به جنس، ژنتیکی افزایشی مادری و محیط دائمی مادری به عنوان اثرات تصادفی در نظر گرفته شدند. اجزای واریانس با الگوریتم میانگین اطلاعات بیشترین درست نمایی محدودشده، با نرم افزار Wombat برآورد شدند. وراثت پذیری های مستقیم اتوزومی برآورد شده برای صفات وزن تولد، وزن از شیرگیری، افزایش وزن روزانه پیش از شیرگیری، وزن های 6 ماهگی، 9 ماهگی و یک سالگی، به ترتیب برابر 04/0±19/0، 03/0±13/0، 03/0±13/0، 03/0±12/0، 04/0±20/0 و 04/0±21/0، وراثت پذیری های مستقیم وابسته به جنس برآورد شده، به ترتیب برابر 02/0±03/0، 03/0±03/0، 03/0±02/0، 03/0±04/0، 03/0±07/0 و 03/0±07/0، وراثت پذیری های مادری برآورد شده، به ترتیب برابر 03/0±06/0، 03/0±05/0، 03/0±05/0، 03/0±05/0، 03/0±04/0 و 03/0±03/0 و ضرایب اثرات محیطی مادری به ترتیب برابر 02/0±09/0، 02/0±05/0، 02/0±04/0، 02/0±05/0، 02/0±04/0 و 03/0±05/0 بودند. نتایج نشان دادند که ژن های وابسته به جنس، احتمالاً اثرات افزایشی ناچیز و نزدیک به صفر بر وزن های بدن در سنین آغازین و اثرات قابل توجه تری بر وزن های بدن در سنین بالاتر دارند.