پویا زمانی

پژوهش حاضر با هدف برآورد اجزای واریانس-کوواریانس و روندهای ژنتیکی، محیطی و فنوتیپی صفات تولیدی گاوهای هلشتاین استان همدان انجام شد. در این پژوهش از رکوردهای 305 روز سه زایش نخست گاوهای هلشتاین استان همدان که در سال های 1369 تا 1390 توسط سازمان جهاد کشاورزی جمع آوری شده بود، استفاده گردید. اجزای واریانس-کوواریانس و ارزش های اصلاحی با کمک مدل-های مختلط دامی، براساس الگوریتم میانگین اطلاعات بیشترین درست نمایی محدودشده (AI-REML) برآورد شدند. در مدل ها، گله-سال-فصل و شکم زایش اثرات ثابت بودند و اثرات ژنتیک افزایشی و محیط دائمی به عنوان اثرات تصادفی در نظر گرفته شدند. برآوردهای وراثت پذیری صفات تولید شیر، تولید شیر تصحیح شده برای چربی، درصد چربی، درصد پروتئین، تولید چربی و تولید پروتئین، به ترتیب 16/0، 14/0، 20/0، 11/0، 15/0 و 13/0 و تکرارپذیری آنها به ترتیب، 44/0، 39/0، 31/0، 20/0، 35/0 و 39/0 برآورد شدند. روندهای ژنتیکی این صفات به ترتیب، 42/3، 51/2، 002/0-، 000/0-، 082/0 و 020/0-، روندهای محیطی به ترتیب، 89/85، 61/67، 028/0-، 007/0-، 12/1 و 62/1 و روندهای فنوتیپی به ترتیب، 54/89، 26/70، 030/0-، 007/0-، 22/1 و 69/1 برآورد شدند. نتایج این بررسی نشان دادند که صفات تولیدی در گاوهای هلشتاین استان همدان رشد ژنتیکی قابل توجهی در سال های گذشته نداشته اند و بیشتر افزایش تولید شیر و چربی ناشی از بهبود شرایط محیطی بوده است. روندهای ژنتیکی و فنوتیپی صفات تولیدی گاوهای هلشتاین استان همدان، در مقایسه با زیرجمعیت های دیگر گاوهای هلشتاین ایران از وضعیت مناسبی برخوردار نبوده اند.