پویا زمانی

چکیده : این پژوهش به منظور بررسی اثر واحد سن بر برآورد پارامترهای ژنتیکی وزن بدن گوسفند مغانی با استفاده از مدل های رگرسیون تصادفی بی اسپلاین انجام شد. اطلاعات استفاده شده در این پژوهش شامل 8546 رکورد وزن بدن از سن 65 تا 416 روزگی مربوط به 2537 گوسفند بود که طی 20 سال (1374 تا 1393) در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند مغانی استان اردبیل جمع آوری شده بودند. نرم افزارهای Access، Excel و Minitab برای ویرایش و آماده سازی داده ها مورد استفاده قرار گرفتند. اثرات ثابت مؤثر بر وزن بدن با تجزیه مدل های خطی عمومی در نرم افزار SAS تعیین شدند. در مدل های رگرسیون تصادفی، سال – فصل تولد، جنس، نوع تولد و سن مادر اثرات ثابت بودند. یک رگرسیون ثابت برای برازش میانگین روند رشد در جمعیت و رگرسیون های تصادفی برای برازش اثرات تصادفی، ژنتیکی افزایشی مستقیم، محیطی دائمی، ژنتیکی افزایشی مادری و محیطی مادری در نظر گرفته شدند. این مدل ها شامل توابع بی اسپلاین خطی (L) و درجه دو (Q) با سه گره برای رگرسیون های ثابت و تصادفی بودند. مدل ها به صورت کامل یا کاهش یافته دارای دو یا سه اثر تصادفی بودند. در مدل های کاهش یافته دارای سه اثر تصادفی، اثر محیط مادری و در مدل های کاهش یافته دارای دو اثر تصادفی اثرات محیطی و ژنتیکی افزایشی مادری از مدل حذف شدند. در مدل ها واریانس باقیمانده به صورت همگن (hm) یا ناهمگن در چهار کلاس (ht) و سن با فواصل زمانی روزانه، 10 و 30 روزه در نظر گرفته شدند. اجزای واریانس با نرم افزار Wombat برآورد شدند. مدل ها براساس معیارهای اطلاعات آکایک (AIC) و بیزین (BIC) و آزمون نسبت درست نمایی (LRT) مقایسه شدند. به طور کلی، افزایش فاصله واحد زمانی سن از روزانه به 10 و 30 روزه توانایی مدل های مورد بررسی در برازش رکوردهای وزن بدن را کاهش داد. براساس معیار های AIC، BIC و LRT مدل BSLQQ(hm-1) با توابع بی اسپلاین درجه 1، 2 و 2 به ترتیب برای رگرسیون ثابت و رگرسیون های تصادفی اثرات ژنتیکی افزایشی مستقیم و محیط دائمی با فرض همگن بودن واریانس باقیمانده و فاصله واحد زمانی روزانه به عنوان بهترین مدل در نظر گرفته شد. براساس برآوردهای بهترین مدل، وراثت پذیری مستقیم و ضریب محیط دائمی به ترتیب در دامنه 38/0-15/0 و52/0-18/0 برآورد شدند. بیشترین مقادیر وراثت پذیری مستقیم و ضریب محیط دائمی به ترتیب در