دانش به عنوان یک منبع استراتژیک در سازمان ها، عامل اصلی و موثری در ایجاد و تداوم مزیت رقابتی در آنهاست. در خوشه های صنعتی که شامل مجموعه ای از سازمان ها با زمینه فعالیت مشابه است، بین اعضا فعالیت های مشترکی به منظور صرفه جویی در منابع و تقویت توان رقابتیشان انجام می شود. یکی از این فعالیت های مشترک تبادل دانش بین اعضاست که باعث کاهش هزینه کسب دانش، افزایش همکاری بین شرکت ها، توانایی نوآوری و تقویت توان رقابتی آنها می شود. در این مقاله یک مدل برنامه ریزی آرمانی برای فرآیند تبادل دانش در خوشه های صنعتی ارائه شده است که بر اساس داده های خوشه صنعتی خوراک دام، طیور و آبزیان گلستان پیاده سازی و نتایج حاصل از آن مورد تحلیل قرار گرفته است. رسیدن به درجه ایده آل دانش در خوشه و میزان بودجه تعیین شده به عنوان دو آرمان مدل در نظر گرفته شده اند. در این مدل برای فرآیند تبادل دانش دو شیوه حضوری و غیرحضوری در نظر گرفته شده که به لحاظ هزینه و طول دوره انتقال تفاوت های قابل ملاحظه ای دارند. تحلیل پارامترهای مدل و بررسی نتایج حاصل نشان می دهد، استفاده از دو شیوه حضوری و غیرحضوری برای تبادل دانش این امکان را برای شرکت ها فراهم می کند که با توجه به شرایط کاری و منابع دردسترس خود به شکلی منعطف بتوانند، میزان مشارکت خود را در فرآیند تبادل دانش بهبود بخشند. همچنین به مدیران خوشه درک بهتری می دهد تا قادر باشند با توجه به منابع موجود و اهداف تدوین شده، تصمیم گیری و برنامه ریزی بهتری برای دستیابی به بازدهی بیشتر از فرایند تبادل دانش داشته باشند.
