پژمان محمودی کوهی

آلودگی های باکتریایی آبزیان و بویژه ماهی از نظر ایجاد بیماری های مختلف در استخرهای پرورشی و همچنین به سبب احتمال انتقال عفونت به انسان از اهمیت فراوانی برخوردارند و بواسطه افزایش تاثیر اقتصادی این بیماری ها در پرورش آبزیان، اخیرا مطالعات زیادی در رابطه با بیماری زایی، اکولوژی، همه گیری شناسی و مدیریت بیماری های باکتریایی ماهی صورت گرفته است. استرپتوکوکوز از جمله بیماری های باکتریایی ماهیان است که انواع مختلف ماهیان وحشی و پرورشی به ویژه قزل آلای رنگین کمان را به صورت انفرادی و همه گیر در معرض خطر قرار داده و خسارات اقتصادی قابل توجهی را به دنبال دارد. این بیماری یکی از مهم ترین بیماری های تهدید کننده قزل آلای پرورشی در مناطق مختلف جغرافیایی از جمله اروپا، امریکا، استرالیا، ژاپن و ایران محسوب می شود. از جمله باکتری های مهم ایجادکننده استرپتوکوکوز، می توان به گونه های مختلف باکترهای جنس های استرپتوکوکوس و لاکتوکوکوس اشاره کرد. در تحقیق حاضر به منظور بررسی این بیماری، از 2 مزرعه پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان اطراف شهرستان ایلام، تعداد 120 عدد ماهی با علائم ظاهری تیرگی پوست، بادکردگی زیر شکم، کم تحرکی و اگزوفتالمی جمع آوری گردید و سپس از کبد، کلیه و طحال هر یک از آن ها نمونه برداری و کشت میکروبی انجام شد و هویت باکتری های جداسازی شده با استفاده از روش های بیوشیمیایی تعیین گردید. در مرحله بعد، هویت باکتری های مشکوک به جنس استرپتوکوکوس و گونه اینیه به روش مولکولی و با استفاده از واکنش زنجیره ای پلیمراز تایید گردید. بدین منظور، توالی ژن tuf (کد کننده فاکتور امتداد Tu) جهت تعیین جنس استرپتوکوکوس و 16S rRNA برای تعیین گونه اینیه مورد استفاده قرار گرفت. براساس نتایج کشت باکتریایی و آزمایشات بیوشیمیایی صورت گرفته بر روی 360 نمونه تهیه شده از کبد، کلیه و طحال ماهیان، تعداد 177 جدایه متعلق به جنس های استرپتوکوکوس و لاکتوکوکوس تشخیص داده شدند. آزمایشات مولکولی نشان داد که تمامی 177 جدایه متعلق به جنس استرپتوکوکوس بودند، که از میان آن ها 82 جدایه در آزمایش PCR، گونه اینیه تشخیص داده شدند. نتایج مطالعه حاضر علاوه بر تایید حساسیت و ویژگی بالای روش PCR و هم پوشانی بین نتایج آن و روشهای بیوشیمیایی نشان داد که 58 (33/48%) قطعه از ماهیان مورد مطالعه به استرپتوکوکوز مبتلا بودند و همچنین