امید بهمنی

افزایش روزافزون جمعیت و بالا رفتن استانداردهای زندگی در بسیاری از کشورها موجب افزایش نیاز به منابع آب باکیفیت مناسب برای مصارف مختلف کشاورزی صنعت و شرب شده است سفره های آب زیرزمینی به عنوان یکی از مهم ترین منابع تأمین کننده آب با خطرات متفاوتی مانند افت سطح آب کاهش میزان تغذیه است به نقصان بارندگی و آلاینده های طبیعی و غیرطبیعی روبرو می باشد ازاین رو پایش کیفی منابع آب زیرزمینی اهمیت فوق العاده ای دارد. در این میان استفاده از روش های سنتی برای بررسی وضعیت کیفی سفره های آب زیرزمینی زمان بر و پرهزینه می باشد شناخت تغییرات مکانی برنامه ریزی دقیق و مدیریت آن امری لازم و ضروری است. استفاده از مدل های کامپیوتری آب زیرزمینی در دهه های اخیر به عنوان روشی ارزان و سریع در بررسی چگونگی حرکت، بیلان و مدیریت بهره برداری می باشد که پیشرفت قابل توجهی هم داشته است. برای بررسی وجود روند در این سری ها روش های مختلفی وجود دارد، ولی در مطالعات اغلب از روش های ناپارامتریک استفاده می شود روش ناپارامتری اسپیرمن از مهم ترین روش های ناپارامتریک در ارزیابی وجود روند بین یک سری داده می باشد بدین منظور برای شناسایی و روند تغییرات آب زیرزمینی در دشت همدان بهار اطلاعات مربوط به 15 حلقه چاه در رابطه با پارامترهای مجموع آنیون ها، مجموع کاتیون ها، خاصیت اسیدیته (PH) سختی کل(TH ) هدایت الکتریکی (EC)، سدیم (NA+)، یون سولفات (So4-2)، درصد سدیم (NA)، منیزیم (Mg2+)، مقدار مواد جامد حل شده در آب (TDS)، نسبت جذب سدیم (SAR)، کلسیم (CA2+)، پتاسیم (K+) کلر( -CL)و یون بیکربنات (-HCO3 ) در دوره آماری 1384-1393 با روش های ناپارامتری اسپیرمن و کریجینگ موردبررسی قرار گرفت. به طوری که در اکثر ایستگاه ها شاهد افزایش معنی دار cl و ca بوده ایم ، همین طور این پژوهش نان داد که PH آب منطقه روبه کاهش و اسیدیته شدن است، با مشاهده به تصاویر و نقشه ها می توان این را دریافت که در غرب دشت همدان بهار شرایط مناسب تری را نسبت به شرق و همین طور جنوب دشت نسبت به شمال آن شاهد هستیم. نتایج حاصل از دو روش در اکثر ایستگاه ها و پارامترها تطبیق معنی داری را بر کاهش کیفیت آب زیرزمینی در دشت همدان بهار نشان می داد