درک مکانیسمهای فیزیولوژیکی تحمل به شوری بهمنظور انتخاب صفات مطلوب در ژنوتیپهای مختلف گنـدم در برنامـههـای اصـلاحی ضروری است. سه رقم گندم نان متفاوت از نظر تحمل به شوری جهت ارزیابی توزیع یونی و واکنشهای رشدی تحت شرایط شوری مورد بررسی قرار گرفت. بهمنظور بررسی توزیع یونی در گیاه، غلظت یونهای سدیم و پتاسیم و همچنین نسبت پتاسیم به سـدیم در بافـتهـای مختلف گیاه شامل ریشه، پهنک برگ سوم، غلاف برگ پرچم و پهنک برگ پرچم در آزمایشـی گلخانـهای بهصـورت فاکتوریـل بـر پایـه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار بررسی شد. زمانی که برگ چهارم به حداکثر سطح خود رسیده بود، چهار سطح شـوری صـفر، 50، 100 و 150 میلیمولار کلرید سدیم بهعنوان تیمار شوری اعمال گردید. شوری 150 میلیمولار اثر مشابهی بر ماده خشک انـدام هـوایی در هر سه رقم داشت. ماده خشک ریشه با افزایش شوری در همه ارقام کاهش پیدا کرد و در رقم حساس (تجن) در شوری 150 میلـیمـولار این کاهش بیشتر بود. اختلاف معنیداری بین جذب سدیم توسط ریشه ارقام مختلف مشاهده نگردید. غلظت سدیم از ریشه به سمت بافت هوایی کاهش یافت و تحمل به شوری در ارقام گندم با تجمع مقادیر پایینی از یون سدیم در برگها همراه بود. تفـاوت عمـده بـین ارقـام متحمل (ارگ و مهدوی) و حساس در انتقال سدیم به برگهای جوان بهدلیل میزان کمتر انتقال سدیم از ریشه به اندام هوایی در رقم ارگ و نیز ظرفیت نگهداری و ممانعت از انتقال سدیم توسط غلاف در ورود این یون به پهنک برگ پرچم در رقم مهدوی بود. ارقـام متحمـل بـه شوری نسبت بالایی از پتاسیم به سدیم را در پهنک برگ پرچم نسبت به رقم حساس داشتند. احتمالاً کاهش انتقال سدیم از ریشه به انـدام هوایی و نگهداری آن در غلاف برگ بهویژه در برگ پرچم از صفاتی است که کنترل کننده میزان سدیم در پهنک برگ بوده و بهنظر میرسد که از مهمترین مکانیسمهای درگیر در بهبود تحمل به شوری در ارقام متحمل باشد.
