امید بهمنی

در مناطق خشک و نیمه خشک کمبود آب همواره یکی از محدودیت های اصلی توسعه کشاورزی بوده است و لذا ارتقای کارایی مصرف آب در این مناطق از اهمیت بسزایی برخوردار است. مدل هایی که اثرات مقادیر مختلف آب بر روی عملکرد محصول را به صورت کمی شبیه سازی می کنند، ابزارهایی مفید در مدیریت آب در سطح مزرعه و بهینه سازی کارایی مصرف آب می باشند. مدل AquaCrop که توسط فائو بسط داده شده است، عملکرد محصول را بر اساس آب قابل استفاده، تحت شرایط مختلف از جمله کم آبیاری شبیه سازی می کند. ارزیابی کارایی این مدل در هر منطقه و برای هر محصول ضروری است. از این رو مطالعه کارایی مدل AquaCrop در منطقه خوزستان (کشت و صنعت امیر کبیر) و برای گیاه نیشکر تحت سناریوهای کم آبیاری ارزیابی شد. سناریوها شامل تیمار آبیاری کامل100%،) (I1، 25% مازاد بر آبیاری کامل I2، 85% آبیاری کامل I3 و 70% آبیاری کامل I4 بودند. ارزیابی برای سال های 1387-1381 صورت گرفت. نتایج مدل در شبیه ساز ی عملکرد محصول با NRMSE و RMSE برابر با 89/1 و 7/1 (تن بر هکتار) به دست آمد. تعیین میزان خطای استاندارد حاکی از عدم اختلاف معنای داری اختلاف عملکرد محصول در تیمارهای آب I1، I2 و I3 بود. همچنین مدل جهت شبیه-سازی بهره وری مصرف آب نیز مورد بررسی قرار گرفت و نتایج شاخص های آماری با NRMSE و RMSE به ترتیب برابر با 44/1 و 06/0 (کیلوگرم بر متر مربع) نشان دهنده ی کارایی مطلوب مدل در برآورد بهره وری مصرف آب نیز بود. عدم معنا معنی داری سطوح I1، I2 و I3 در شبیه سازی بهره وری، نیز با آزموئن خطای استاندارد صورت گرفت. با توجه به نتایج حاصل از شبیه سازی عملکرد و بهره-وری می توان گفت تیمار آبیاری 85% به دلیل دارا بودن عملکرد مناسب و عدم اختلاف بی معنی دار با تیمار100% و همچنین به دلیل صرفه جویی در مصرف آب، به عنوان تیمار مناسب جهت آبیاری مزارع نیشکر می تواند پیشنهاد گردد