امید بهمنی

تنش آبی یکی از مهم ترین پارامترهای محدود کننده تولید عملکرد می باشد و به همین دلیل مدیریت و برنامه ریزی آبیاری امری اجتناب ناپذیر می باشد. در روش های معمولی مقدار آب موجود در خاک به عنوان معیار سنجش وضعیت آب در اندام های گیاهی مورد استفاده قرار می گیرد و پارامترهای جوی و نوع گیاه در نظر گرفته نمی شود. به همین منظور جهت استفاده از کلیه ی پارامتر های مؤثر بر تبخیر و تعرق و جذب گیاه، استفاده از دمای پوشش سبز به عنوان شاخص برنامه ریزی آبیاری انتخاب شده است. جهت اندازه گیری دمای پوشش سبز از دماسنج مادون قرمز لیزری تستو مدل 831 و برای محاسبه شاخص تنش آبی گیاه از روش ایدسو استفاده گردید. در روش ایدسو دو حد مبنای بالایی وپایینی به منظور ایجاد تنش صد در صد و تنش صفر درصد وجود دارد. مقدار عددی CWSI بین 1-0 است که صفر مبین عدم تنش و 1 حداکثر تنش را به گیاه نشان می دهد. این تحقیق بر روی گیاه چغندرقند رقم 004 اتجام شد. طرح آزمایشی در قالب بلوک کاملا تصادفی به صورت 4 تیمار در 3 تکرار در مزرعه آزمایشی در شهرستان بروجرد انجام گردید. تیمارهای آبیاری به صورت تیمار آبیاری کامل و تیمارهای 115، 85 و 70 درصد نیاز آبی بودند و دور آبیاری 7 روزه در نظر گرفته شد. همچنین به منظور بررسی حداکثر تنش وارد شده به گیاه تیماری به شکل صفر درصد آبیاری در نظر گفته شد. معادله خط مبنای پایینی به صورت (Tc-Ta)ll=1.679-0.071(VPD) و معادله خط مبنای بالایی به صورت Tc-Ta)ul=5.43 °C) محاسبه شدند. براساس تحلیل های آماری تیمار 85 درصد به عنوان مبنای برنامه ریزی آبیاری در نظر گرفته شد. برنامه ریزی آبیاری با روش CWSI به این صورت است که اگر تیمار 85% به عنوان معیار برنامه ریزی آبیاری در نظر گرفته شود، زمانی که CWSI اندازه گیری از مزرعه کم تر از 31/0 محاسبه شده در نتایج باشد یعنی زمان آبیاری فرا نرسیده و زمانی که CWSI اندازه گیری شده در مزرعه بیشتر از 31/0 باشد یعنی از زمان آبیاری گذشته است. عملکرد محصول در تیمار 85% از لحاظ وزن و قند تفاوت معنی داری با تیمار آبیاری کامل نداشت.