1404/03/17
نجمه نظری

نجمه نظری

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی: دانشگاه بوعلی سینا
تلفن: 08138370314

مشخصات پژوهش

عنوان
تقابلهای دوگانه در شعر انتظار
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
تقابلهای دوگانه، حضرت مهدی، موعود، منجی، شعر انتظار.
سال 1396
مجله عصر آدینه
شناسه DOI
پژوهشگران جمیله زارعی ، نجمه نظری

چکیده

از درونمایه های اصلی شعر انتظار، تقابل خیر و شر، آرمان و واقعیت، و پیروزی حق بر باطل است؛ از این رو انواع تقابلهای دوگانه را به عنوان یک مشخصه ی سبکی در این سرودهها میتوان بررسی کرد. تقابلهای دوگانه از مهمترین رویکردها در ساختارگرایی است که در فهم نظام تفکر انسان و اندیشه ی حاکم بر اثر، نقشی بنیادین ایفا می کند. در شعر انتظار، به دلیل بحث از ارزشها و ضدارزشها، تقابلها سلسله مراتبی و پلکانی هستند؛ بدین معنی که همواره یک جزء، برتر از جزء دیگر پنداشته میشود. در شعر معاصر، ورود مضامین انقلابی و حماسی و موضوعاتی چون نبرد خیر و شر و دادخواهی و ظلم ستیزی موجب شد کاربرد تقابلهای دوگانه در شعر انتظار افزایش یابد. انواع این تقابلها در چند دستهی کلّی میتوان بررسی کرد: 1. حضور و غیبت (مستوری/ پیدایی، یعقوب/ یوسف و...)؛ 2. حق و باطل (فرعون/ موسی، سلیمان/ دیو و ...)؛ 3. نور و ظلمت (آفتاب، ماه، ستاره و .../ شب و سایه)؛ 4. عدل و ظلم؛ 5. آرمانشهر و ضد آرمانشهر (حال/ آینده، هستها/ بایدها و...) و 6. نقصان و تکامل (عصیان و گناه/ توبه...) در مقاله ی حاضر، مفاهیم فوق در شعر انتظار، به شیوۀ توصیفی تحلیلی مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.