نوستالژی از اصطلاحات علم روانشناسی و به معنای دلتنگی، حسرت زدگی و غم غربت است که از دیرباز در ادبیات فارسی نمود گسترده ای داشته و جایگاهی ویژه را در شعر غنایی به خود اختصاص داده است.هدف ما در پژوهش حاضر بررسی وجوه نوستالژی در اشعار حافظ در سه بخش فردی، سیاسی اجتماعی و عرفانی با روش توصیفی تحلیلی است.عصر حافظ دوره ای بحرانی در تاریخ ایران بوده است؛از این رو تأثرات حاصل از اوضاع نابه هنجار سیاسی اجتماعی در سروده های این شاعر بسیار برجسته است؛ به گونه ای که بسیاری از مصادیق نوستالژی در شعر حافظ ریشه در زمینه های سیاسی اجتماعی عصر او دارد.اندیشه های عرفانی خواجه در نگاه به گذشته ی ازلی و هبوط انسان به کره ی خاکی با حسرت و اندوه جدا شدن از عالم معنا پیوند می خورد و نگاه متفاوت حافظ به این مسأله هم شایسته ی بررسی است.با توجه به شخصیت فعال و مؤثر حافظ در شعر او موارد نقض نوستالژی را نیز می توان مشاهده کرد.اندیشه هایی چون غم ستیزی،امیدواری و توکل به لطف خدا ، حافظ را یاری کرده تا در آن روزگار سیاه اسیر سلطه غم و حسرت نشود. .
