ناصر میرازی

برخی ترکیبات شیمیایی بکار رفته در صنایع آثار مخربی در مسمومیت های سلول های بدن موجودات زنده دارند. تتراکلرید کربن که در صنایع بهداشتی کاربرد دارد موجب اختلال در عملکرد بافتها از جمله کبد می شود. گیاهان دارویی به دلیل دارا بودن ترکیبات شیمیایی مختلف قادرند از آثار سیتوتوکسیک این ماده جلوگیری نمایند. در این مطالعه اثر محافظتی پنیر نخل بر مسمومیت کبدی در موش های صحرایی نر نژاد ویستار القاء شده با تتراکلرید کربن مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه تجربی 42 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار در محدوده وزنی 20 ± 220 گرم در 6 گروه 7 سری به صورت زیر تقسیم شدند: گروه کنترل (دسترسی به آب و غذا)، گروه کنترل مثبت(تجویز سیلیمارین 100 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن)، گروه شم(دریافت کننده روغن زیتون به میزان 25/0 میلی گرم)، گروه شاهد(دریافت کننده تتراکلرید کربن به میزان 2 ملی لیتر بازاء کیلوگرم وزن بدن، به نسبت 1:1 با روغن زیتون، تزریق زیر پوستی)، گروه تیمار1 (دریافت کننده تتراکلرید کربن+ عصاره پنیر نخل به میزان 250 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن)، تیمار2 (دریافت کننده تتراکلرید کربن+ عصاره پنیر نخل به میزان 500 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن)، تیمار 3 (دریافت کننده تتراکلرید کربن+ عصاره پنیر نخل به میزان 750 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن). پس از پایان آزمایشات، موش ها توسط کتامین هیدروکلراید(50 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن) بیهوش شده و پس از آن محوطه بطنی آنها توسط قیچی جراحی باز و به میزان 5 میلی لیتر خون از سیاهرگ بزرگ تحتانی توسط سرنگ تهیه شد. بعد از سانتریفیوژکردن، سرم خون ها جدا و به آزمایشگاه ارسال گردید. سپس نمونه بافت کبدی جدا و در فرمالین 10% جهت فیکس شدن قرار گرفت. نمونه های خون و بافت به منظور تکمیل آزمایشات سرمی و بافت شناسی به آزمایشگاه ارسال گردید. عصاره هیدرواتانولی پنیر نخل به روش ماسیراسیون تهیه و دوزاژ مورد نظر آماده گردید. نتایج نشان داد که تتراکلرید کربن موجب نکروز بافت کبد در موش های شاهد می گردد. افزایش معنی دار سطح سرمی آنزیم های AST، ALT و ALP در گروه شاهد نسبت به گروه کنترل گردید (p<0.001). استفاده از عصاره پنیر نخل از میزان تخریب بافت کبد در برابر تتراکلرید کربن محافظت قابل ملاحظه ای انجام داد. سطح سرمی آنزیم های کبدی در گروه های تیمار نسبت به گروه شاهد کاهش معنی داری را