زمینه و هدف : برخی از داروهای مصرفی در شیم یدرمانی در بافت خو نساز اثرات تخریبی به جا م یگذارند. سیکلوفسفامید، ا زجمله داروهای مصرفی در گروهی از سرطا نهای بدخیم است که عوارض جانبی مخرب بر بافت خو نساز مغز استخوا نها دارد. گیاهان دارویی به دلیل خواص آنت یاکسیدانی و ضدالتهابی خود بر بافت مغز استخوان اثر حفاظتی دارند. هدف از این مطالعه تجربی، بررسی اثرات حفاظتی عصاره گل گیاه همیشه بهار بر پارامترهای خونی در مو شهای صحرایی نر تیمارشده با سیکلوفسفامید است. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 35 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار در محدوده وزنی 220 - 200 گرم استفاده شد. مو شها در پنج گروه هفت سری ب هطور تصادفی تقسیم شدند: کنترل )روزانه 5/ 0 میل یلیتر نرمال سالین(، گروه آزمایش )سیکلوفسفامید، پانزده میل یگرم بر کیل وگرم وزن بدن(، گروه کنترل مثبت )روزانه ششصد میل یگرم بر کیلوگرم وزن بدن عصاره گل گیاه همیشه بهار(، تیمار 1 )سیکلوفسفامی د +عصاره گل گیاه همیشه بهار سیصد میل یگرم بر کیلوگرم وزن بدن، روزانه( و تیمار 2 )سیکلوفسفامی د +عصاره گل گیاه همیشه بهار ششصد میل یگرم بر کیلوگرم وزن بدن، روزانه(. سیکلوفسفامید به مدت پانزده روز تجویز شد. تمام تزریقات درون صفاقی انجام شد. در پایان آزمایش، حیوانات توسط کتامین هیدروکلرای د +زایلازین بیهوش شده و خو نگیری مستقیم از قلب جهت بررسی پارامترهای خونی تهیه شد. نمونه های بافت استخوان جناغ از مو شها جهت مطالعات هیستولوژیکی نیز تهیه و در فرمالین 10 درصد قرارگرفت. داد ههای به دست آمده با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه و تست توکی ارزیابی شدند. یافت هها نتایج این مطالعه نشان داد که سیکلوفسفامید اثرات کاهش دهندگی معناداری در تعداد گلبو لهای قرمز و گلبو لهای سفید، پلاکت ها، هموگلوبین و هماتوکریت در مو شها دارد. استفاده از عصاره گل گیاه همیشه بهار از اثرات مخرب سیکلوفسفامید بر بافت خو نساز جلوگیری کرد. نتیجه گیری: مصرف عصاره هیدرواتانولی گل گیاه همیشه بهار م یتوان د اثرات محافظتی بر بافت خو نساز مغز استخوان اعمال کند و مانع اثرات توکسیک سیکلوفسفامید بر آن می شود.
