پیش زمینه و هدف: برخی از ترکیبات طبیعی و سنتتیک دارای خواص آنتی اکسیدانی می باشند که در محافظت از کبد و همچنین در کاهش اثرات زیانبار سموم و فلزات سنگین از جمله سرب نقش مهمی ایفا می کنند. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر حفاظتی عصاره هیدرواتانولی گیاه شنگ Tragopogon pratensis L.)) در موش صحرایی نرانجام شد. مواد و روش کار: در این مطالعه ی تجربی از 36 سر موش صحرایی نر در 6 گروه 6 سری شامل گروه های: 1)کنترل ، 2)مصرف کننده سرب روزانه 5/0گرم در لیتر به مدت 4 هفته به صورت خوراکی و محلول در آب. گروههای تجربی 3 ، 4 و 5) مصرف سرب تحت تیمار با عصاره گیاه شنگ روزانه با دوز کمmg/kg200، دوز متوسط mg/kg400 و دوز زیاد mg/kg800 به صورت گاواژو به مدت 4 هفته دریافت کردند. 6) گروه کنترل مثبت دریافت عصاره گیاه شنگ (دوز mg/kg400) گاواژ شد. در پایان آزمایش از موش ها خونگیری به عمل آمد و آنزیم های کبدی ، پروتئین کل، آلبومین ، بیلیروبین ها و مانول دی آلدهید اندازه گیری شدند. داده های هر آزمون با کمک آزمون آماری آنالیز ANOVA و تست توکی مقایسه شدند. یافته ها: سطوح سرمی آنزیم های کبدی(AST,ALT,ALP) در گروه دریافت کننده استات سرب در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی داری پیدا کرد. (001/0P<) . همچنین آلبومین سرم ، پروتئین کل نسبت به گروه کنترل کاهش معنی دار و MDA افزایش معنی دار نشان داد. در گروه های تیمار با عصاره شنگ آنزیم های کبدی به صورت معنی داری کاهش نشان (001/0P<). همچنین افزایش معنی داری نیز در سطح سرمی آلبومین و پروتئین کل نسبت به گروه شاهد نشان داد. بحث و نتیجه گیری: مواد موثر موجود در گیاه شنگ احتمالا به دلیل دارا بودن ترکیبات آنتی اکسیدانی موجب کاهش تولید رادیکالهای آزاد شده و سبب تثبیت غشاء سلولهای کبدی و کاهش آزاد سازی آنزیم های کبدی در خون می گردد.
