ناصر میرازی

زمینه و هدف: غده تیروئید نقش مهمی در رشد و متابولیسم بدن دارد. هیپوتیروئیدی اختلالی است که تأثیر زیادی در اندام های مختلف بدن ایجاد می کند. استفاده از گیاهان دارویی در درمان بسیاری از بیماری ها رایج می باشد. گیاه هل سبز یکی از گیاهان دارویی محسوب می­گردد که در طب سنتی کاربرد وسیعی دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثرعصاره هیدروالکلی میوه هل سبز بر سطح سرمی هورمون های تیروئیدی در موش­های سوری نر هیپرتیروئیدی بود. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، تعداد 42 سر موش سوری نر به 6 گروه کنترل، شاهد هیپوتیروئیدی، تیمارهای 1، 2 و 3 (به ترتیب دوزهای 100، 200 و 400 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن روزانه، به صورت تزریق داخل صفاقی و به مدت 10 روز) و گروه دریافت کننده لوتیروکسین (15 میکروگرم بر کیلوگرم وزن بدن روزانه و به مدت 10 روز، به صورت گاواژ) تقسیم شدند. گروه­های شاهد، تیمار و دریافت کننده لوتیروکسین به مدت 15 روز پروپیل تیواوراسیل(PTU) 1/0 درصد (از طریق آب آشامیدنی) دریافت کردند. گروه کنترل روزانه 25/0 میلی لیتر سرم سالین نرمال به صورت درون صفاقی دریافت کردند. در پایان آزمایش موش ها به وسیله اتر بیهوش شد و خون گیری مستقیم از قلب جهت تهیه سرم خون و اندازه گیری هورمون­های T3 ، TSH وT4 صورت گرفت. داده­ها با استفاده از آزمون های آماری آنالیز واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شد. نتایج: غلظت سرمی هورمون­های تیروئیدی T4و T3 در گروه­ دریافت کننده(PTU) کاهش معنی دار و هورمون TSH افزایش معنی داری نسبت به گروه کنترل داشت(001/0p<). هم چنین در گروه های دریافت کننده(PTU) و تیمار شده با غلظت­های مختلف عصاره هل سبز هورمون های T4وT3نسبت به گروه شاهد افزایش معنی دار نشان دادند. علاوه بر این هورمون های T4 و T3 در گروه دریافت کننده داروی لووتیروکسین نسبت به گروه کنترل و شاهد هیپوتیروئیدی دارای افزایش معنی داری بود(01/0p<). نتیجه گیری: عصاره میوه گیاه هل سبز احتمالاً به دلیل دارا بودن ترکیب های آنتی اکسیدانی و فلاونوئیدی قادر است در روند سنتز هورمون­های تیروئیدی در موش سوری نر و افزایش سطح سرمی آنها تأثیرات قابل توجهی را اعمال کند.