ناصر میرازی

مقدمه:استفاده از ترکیبات شیمیایی آسیب رسان امروزه کاربرد وسیعی در جوامع پیدا کرده است. تتراکلرید کربن که در صنایع بهداشتی بکار میرود موجب اختلال در عملکرد بافت بیضه می شود. گیاهان دارویی دارای ترکیبات هستند که قادرند از اختلالات اسپرماتوژنز در بیضه جلوگیری کنند. هدف از این بررسی مطالعه اثر محافظتی عصاره برگ گیاه حرا بر روی روند اسپرماتوژنز موش های صحرایی القاء شده با تتراکلرید کربن می باشد. مواد و روش کار: در این بررسی تعداد 42 سر موش صحرایی به شش گروه کنترل( دریافت کننده مقدار 2ml/kg سالین نرمال به صورت درون صفاقی و روزانه)، شم ( دریافت کننده مقدار 2ml/kg روغن زیتون به صورت درون صفاقی و تک دوز)، شاهد ( دریافت کننده مقدار 2ml/kg تتراکلرید کربن با درصد 1:1 با روغن زیتون به صورت درون صفاقی و تک دوز، و تیمار 1،2 و 3 (دریافت کننده مقدار 2ml/kg تتراکلرید کربن با درصد 1:1 با روغن زیتون به صورت تک دوز و عصاره با دوزهای 200mg/kg و 400mg/kg و 800mg/k روزانه ).تقسیم شدند. تزریق عصاره به صورت درون صفاقی و دو ساعت پس از تزریق تتراکلرید کربن به مدت 4 روز انجام شد. بعد از پایان آزمایشات از تمامی حیوانات خونگیری مستقیم از داخل قلب تهیه و سرم آن جهت اندازه گیری هورمون تستوسترون، LH ، FSH بکار برده شد. همچنین شمارش و تحرک اسپرم و نسبت وزن بیضه به وزن بدن (GSI) و مطالعات میکروسکوپی از بافت بیضه به عمل آمد. داده با استفاده از روش آماری ANOVA مورد ارزیابی قرار گرفت و معیار اختلاف معنی دار بین آنها با P<0.05 در نظر گرفته شد. یافته ها: نتایج به دست آمده از این مطالعه حاکی از آن است که تعداد اسپرم ها و تحرک آنها در گروه دریافت کننده تتراکلرید کربن کاهش معنی داری پیدا می کند (P<0.001). همچنین این مطالعه نشان داد که تتراکلرید کربن بطور گسترده ای بافت بیضه را دچار نکروز می نماید. نسبت وزن بیضه به وزن بدن در گروه های دریافت کننده عصاره نسبت به گروه دریافت کننده تتراکلرید کربن افزایش معنی داری داشتند(P<0.001). سطح هورمون های تستوسترون ، FSH و LH در گروه های تیمار نسبت به گروه دریافت کننده تتراکلرید کربن افزایش معنی داری داشتند(P<0.001). نتیجه گیری نهایی: عصاره برگ گیاه حرا دارای اثر محافظتی در برابر اثرات توکسیک تتراکلرید کربن است.