هنرمندان برای انتقال محتوای نقوش آهکبری از روش رمزپردازی و نمادگرایی بهره گرفتهاند و نقوش را به صورت نمادین و استرلیزه طراحی کرده تا با سادهترین طرح، پیام خود را به مخاطب برسانند. پژوهش حاضر درصدد تحلیل ترئینات آهکبری حمامهای خصوصی شهر سنندج در دوره قاجار است. روش پژوهش از نوع توصیفی، تاریخی– تطبیقی مبتنی بر بررسی میدانی و مطالعات کتابخانهای انجام شده است. این نوشتار در پی پاسخگویی پرسشهای پژوهش:1.عناصر تزئینی آهکبری شامل چه موتیفهایی بوده و چه ارتباطی بین نقوش و بانیان حمامها وجود دارد؟2.آرایههای تزیینی حمامها از کجا اقتباس شدهاند؟ برآیند پژوهش نشان میدهد موتیفهای اجرا شده شامل مضامین مذهبی، هندسی، گیاهی و حیوانی است. منشأ عناصر تزیینی الهام از طبیعت، اعتقادات باستانی و تأکید بر باستانگرایی بوده است. استفاده از نقوش طاووس، بز، عقاب، شیر و خورشید و غیره، دارای معانی نمادین هستند که نشانِ پایداری و دوام سلطنت، رهبر و سردسته بودن، عدالت خواهی و قدرت که با پست بانی بناها از جمله ملالطفالله شیخالاسلام(رهبر مردم در اعتراض به ظلم حاکمان)، میرزا یوسف مشیردیوان(رجال سیاسی دورهی قاجار کردستان) و میرزا محمدرضای وزیر(پیشکاری سردار کل فرمانده ارتش) در ارتباط میباشد. این افراد به دلیل موقعیت اجتماعی و نفوذ در دستگاههای سیاسی و اداری دوران قاجار، توانایی انتقال اعتراض مردم را به والیان کردستان و شاه داشتند.
